НИЙГЭМ

Япон Улсын буцалтгүй тусламжаар АШУҮИС-ийн Монгол-Японы эмнэлэгт өндөр хүчин чадал бүхий, орчин үеийн оношилгоо, эмчилгээний тоног төхөөрөмжүүдийг нийлүүлэх үйл ажиллагаа болж, Боловсролын сайд П.Наранбаяр Эрүүл мэндийн боловсрол хариуцсан зөвлөх О.Цэцэгбалын хамт оролцлоо.Монгол, Японы Засгийн газрын хэлэлцээрээр хэрэгжиж буй “Монголын эдийн засаг болон нийгмийн хөгжлийн хөтөлбөр”-ийн хүрээнд туулах чадвар өндөр, алсын түргэн тусламжийн машин, MRI орчинд ажиллах боломжтой унтуулгын аппарат, 3D цээжний хөндийн мэс заслын тоног төхөөрөмж зэргийг Япон Улсаас АШУҮИС-ийн Монгол-Японы эмнэлэгт нийлүүлж байна. Ингэснээр эмнэлгийн үйлчлүүлэгчдэд дэвшилтэт тоног төхөөрөмжөөр тусламж, үйлчилгээ үзүүлэхээс гадна АШУҮИС-ийн оюутнууд тэдгээр өндөр хүчин чадалтай төхөөрөмж дээр дадлагажих, үүнийг даган сургалтын орчин, чанар илүү сайжрах ач холбогдолтойг АШУҮИС-ийн ректор Б.Дамдиндорж онцоллоо.Боловсролын сайд П.Наранбаяр АШУҮИС-ийн Монгол-Японы эмнэлэг нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн шинэ технологи, стандартыг эх орондоо нутагшуулж, оношилгоо, эмчилгээ, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг боловсрол, эрүүл мэндийн салбарын эрдэм шинжилгээ, судалгаа, сургалтын бодлоготой хослуулан хөгжүүлж байгаад талархал илэрхийлэв.

Боловсролын яамны удирдлагууд “Google” болон “Centerm” компанийн төлөөллүүдийг хүлээн авч уулзан, Монголд Хромбүүк /Chromebook/ угсрах үйлдвэр байгуулах төсөлтэй танилцаж, мэдээлэл авлаа.“Centerm” нь 2000 онд байгуулагдсан, БНХАУ-ын ухаалаг технологи, харилцаа холбоо, мэдээлэл технологийн чиглэлийн компани юм. Тус компаниас “Google”-тэй хамтран багш болон хүүхэд бүрийг зөөврийн компьютертэй болгох төслийг дэлхийн 90 оронд хэрэгжүүлж байна. Уг төслийг Монгол Улсад ч мөн хэрэгжүүлэхийн тулд өөрсдийн зардлаар, дотоодын компанитай хамтран Хромбүүк угсрах үйлдвэр байгуулахад дэмжлэг хүсэж буйгаа “Google” болон “Centerm” компанийн төлөөллүүд илэрхийлэв.Үйлдвэр байгуулахаас гадна Хромбүүкийг зээлээр олгож, гурван жилийн баталгаа өгөн, эвдрэл гэмтлийг үйлдвэртээ засварлаж, ажиллах хүний нөөцийг БНХАУ-д бэлтгэх боломжтой гэлээ. Мөн дотоодод угсарснаар санхүүг хэмнэж, бага зардлаар 5-10 дахин их сурагчийг компьютероор хангана гэдгийг онцлов. Төслийн дүнд багшийн ажлын ачаалал буурч, цагийг нь хэмнэхээс гадна 2028 он гэхэд сурагч бүр компьютертэй болох боломжтой гэж үзжээ.Боловсролын сайд П.Наранбаяр төслийг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхээс гадна Хромбүүкүүдэд монгол онцлог бүхий контентыг суулгах шаардлагатайг онцолж, яамны зүгээс дэмжлэг үзүүлэх боломжийг судлах болов.

Боловсролын сайд П.Наранбаяр НҮБ-ын Боловсрол, шинжлэх ухаан, соёлын байгууллага буюу ЮНЕСКО-гийн Зүүн Ази дахь төлөөлөгчийн газрын Боловсролын төсөл хариуцсан мэргэжилтэн Шахидул Ислам тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзан, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх талаар санал солилцов.Монгол Улс болон ЮНЕСКО-гийн хамтын ажиллагааны гол салбар нь боловсролын салбар бөгөөд Тогтвортой хөгжлийн зорилго 4 буюу “Чанартай боловсролыг дэмжих” зорилгыг биелүүлэхийн тулд хөдөө орон нутагт сайн боловсролыг хүргэх, соёл, боловсролыг хамтад нь агуулсан онцлог бүхий жишиг сургуулийг байгуулахад хамтран ажиллах саналтай байгаагаагаа Боловсролын төсөл хариуцсан мэргэжилтэн Шахидул Ислам илэрхийллээ. Мөн сүлжээний дэд бүтцийн хүртээмж хангалтгүй нөхцөлд цахим сургалтыг хэрхэн үр дүнтэй болгон чанаржуулах талаар ярилцав.Өнгөрсөн хугацааны хамтын ажиллагааг үргэлжлүүлээд зогсохгүй улам өргөжүүлнэ гэдгээ Боловсролын сайд П.Наранбаяр хэлж, мэдээлэл, харилцаа холбооны технологийг ашиглан боловсролын чанарын ялгааг арилгах, алслагдсан орон нутагт сайн сургууль, сайн боловсролыг бий болгох чиглэлээр хамтран ажиллахад бэлэн гэв.Уулзалтын дүнд орон нутгийн зарим сургуульд мэдээлэл технологийн тусламжтай сургалтын чанарыг сайжруулах, багийн бага сургуулийн чиглэлээр туршилтын төсөл хэрэгжүүлэхээр болов.

Энэ сарын 21-ний Бямба гарагт “Автомашингүй өдөр-2024" болно. Зам тээврийн ослоос сэргийлэх, иргэдэд автомашинаас татгалзахыг уриалах зорилгоор энэ өдрийг манай улс 12 дахь жилдээ зохион байгуулж байна. Энэ өдрийг 46 улсын 2000 гаруй хот тэмдэглэн өнгөрүүлдэг юм.Автомашингүй өдрөөр зах худалдааны төвүүд ажиллахгүй бөгөөд 07.00-18.00 цагийн хооронд дараах гудамж, авто замуудыг хаана. Үүнд:Д.Сүхбаатарын гудамж,Их сургуулийн гудамж,Сөүлийн гудамж,Партизаны гудамж,Бөмбөгөр худалдааны төвийн уулзвар,Төмөрчний гудамж,Гэсэр сүмийн уулзвар,Самбуугийн гудамж,Анкарагийн гудамж,Бага тойруу,Бээжингийн гудамж,Токиогийн гудамж,Залуучуудын гудамж,Зүүн дөрвөн замын уулзвараас Баруун дөрвөн замын уулзвар,Чагдаржавын гудамж,Элчингийн гудамж,Олимпийн гудамж,Гэндэнгийн гудамж,Монголын хүүхдийн ордны уулзвараас Монгол шуудангийн уулзвар зэрэг байршлуудад автомашины хөдөлгөөнийг дээрх хугацаанд түр хязгаарлана.Мөн автомашингүй өдрөөр дээрх хаасан авто замуудад цахилгаан мотоцикл, цахилгаан дугуй, цахилгаан скүүтэр, суррон зэргийг хөдөлгөөнд оролцуулахгүй.

Нийслэлийн ерөнхий боловсролын хятад хэлний төрөлжсөн сургалттай сургуулиудын шилдэг 100 сурагчид тэтгэлэг гардуулах үйл ажиллагаа өнөөдөр нийслэлийн Төр захиргааны цогцолбор байранд боллоо. Тэтгэлэг гардуулах үйл ажиллагааг нээж, нийслэлийн Засаг даргын нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч Л.Хосбаяр үг хэллээ.Тэрбээр “Хятад хэл, соёлыг амжилттай суралцаж, мэдлэг оюунаар манлайлсан нийслэлийн шилдэг сурагчдад тэтгэлэг гардуулж буй эрхэм хүндэт Элчин сайд хатагтай Шэнь Миньжуань танд нийт сурагчдын өмнөөс гүн талархлаа илэрхийлье. Сүүлийн жилүүдэд Монгол, Хятадын иж бүрэн стратегийн түншлэлийн харилцаа бүхий л салбарт өргөжин шинэ утга агуулгаар баяжиж байгаад бид баяртай байдаг. Хятад улс нь манай улсын худалдааны хамгийн том түнш, хөрөнгө оруулагч төдийгүй дэлхийн хамгийн том үйлдвэрлэгч, экспортлогч, хэрэглэгч юм. Энэ ч утгаараа хятад хэл дэлхий нийтээр хамгийн олон хүн ярьдаг хэлний нэг болоод байна. Манай улсын хүүхэд залуус ч дэлхийтэй хөл зэрэгцэн НҮБ-ын албан ёсны 6 хэлний нэг болох хятад хэлийг хоёрдагч, гуравдагч хэлээрээ сонгон судлаж байна. Өнөөдөр нийслэл Улаанбаатар хотод төрийн өмчийн 3, төрийн бус өмчийн 21, нийт 24 ерөнхий боловсролын сургуульд 4326 суралцагч хятад хэлийг сонирхон сурч, судалж, эзэмшиж байна. Аливаа гадаад хэлийг сурахад их хичээл зүтгэл, тэвчээр хатуужил хэрэгтэй. Хятад хэлийг амжилттай суралцаж, бусдыгаа манлайлж байгаа шилдэг суралцагчдадаа баяр хүргэж, улам их амжилт хүсье” гэдгийг хэлэв. Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Шэнь Минжуань мэндчилгээ дэвшүүллээ. Нийслэлийн ерөнхий боловсролын хятад хэлний төрөлжсөн сургалттай төрийн болон төрийн бус өмчийн сургуулиудын сурагчдын хятад хэл сурах идэвх сонирхлыг нэмэгдүүлэх, тухайн орны соёлыг судлах, цаашид тухайн улсад үргэлжлүүлэн суралцаж мэргэжил эзэмшихэд нь туслахад энэхүү тэтгэлэгт хөтөлбөрийн зорилго орших юм.Ийнхүү тэтгэлэг авсан сурагчдын сэтгэгдлээс сонирхуулъя.18 дугаар сургуулийн 6а ангийн сурагч З.Энэрэл:-Тэтгэлэг авснаа гэнэт мэдсэн болохоор маш их догдоллоо. Гуравдугаар ангиасаа хятад хэлийг сурч байна. Хэлээ сурах дуртай болохоор шамдан суралцаж, өдөрт тогтмол цагаар хичээлээ давтдаг.23 дугаар сургуулийн 9д ангийн сурагч Х.Болорцолмон:-Зургаан жил хятад хэлийг сонирхон сурч байна. Гадаадад сурах мөрөөдөлтэй учраас тэтгэлэг өгсөнд их талархаж байна. Бас надад тусалж дэмжсэн эцэг, эх, багш нартаа баярлалаа.“Тольт” дунд сургуулийн 12б ангийн сурагч Э.Даваажаргал:-Тэтгэлэг авсандаа итгэж өгөхгүй л гайхаад бас баярлаад байна. Аав, ээж хоёр маань хөдөө байдаг учраас хэлж амжаагүй. Гэхдээ эгчдээ хэлсэн гайхаж баярласан.“Орхон хасү” сургуулийн 10б ангийн сурагч Г.Ханмөрөн:-Тэтгэлэг аваад гоё байна. Анх удаа тэтгэлэг авлаа. Хятад хэл сурч байгаа хүүхдүүд болон ангийнхандаа хэлээ хичээнгүйлэн сураарай гэж захъя.“Томё” сургуулийн 11а ангийн сурагч Б.Мишээл:-Тэтгэлэг авсан тухай дөнгөж өчигдөр орой мэдлээ. Хятад хэлийг өөрийнхөө хүсэл сонирхлоор багш нарынхаа дэмжлэгээр сураад л явч байсан. Ийм том тэтгэлэг авна гэж төсөөлөөгүй учраас их баярласан. Манай гэр бүлийн хувьд миний Хятад улсад суралцах мөрөөдлийг дэмждэг. Мөрөөдөлдөө хүрэх эхний алхам энэхүү тэтгэлгийг өгсөнд баярлалаа. Хятад хэл түүх, соёлын олон мэдээллийг агуулдаг сонирхолтой хэл. Тийм болохоор хэцүү хэл гэж бодолгүй номын хуудас эргүүлж буй мэт илүү гүн мэдэж, шимтэж суралцвал сонирхолтой шүү. 

Замын хөдөлгөөний удирдлагын төвөөс өнгөрсөн долоо хоногийн ажлын өдрүүдэд буюу энэ сарын 9-13-ны хооронд бүртгэгдсэн замын хөдөлгөөний зөрчлийн тоон мэдээг танилцууллаа.Тодруулбал,Хурд хэтрүүлсэн - 830;Үзлэг, оношилгоонд ороогүй болон тэнцээгүй - 825;Гэрлэн дохио зөрчсөн - 299;Ачилтын торгууль - 1542;"E-Police" аппликейшнаар ирүүлсэн зөрчил - 3004;Автобусны буюу 1-р эгнээгээр зорчсон - 51,144;Түр болон удаан зогсох хориотой газар зогссон - 3448 зөрчил бүртгэгдсэн байна. Иймд жолооч та бүхэн замын хөдөлгөөнд дүрмийн дагуу соёлтой оролцоно уу.НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС

“Нарантуул” захын зүүн хойно байрлах иргэдийн ярьж заншсанаар “Мангасын ам” нь захаас зүүн хойш гардаг ганц гарц бөгөөд архидан согтуурах, тэнэмэл иргэд ихтэй, орчны нөхцөл байдал хүнд байсан. Тэгвэл энэ асуудлыг шийдэхээр Хотын дарга Х.Нямбаатар энэ сарын 7-нд тус байршилд очиж ажилласан. Ажлын үр дүнд өнөөдөр тус байршилд цагдаагийн пост ажиллаж эхэллээ. Мөн орчны нөхцөл байдлыг сайжруулсан байна.Энэ талаар нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Н.Мандуул “Баянзүрх дүүргийн 42 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр “Нарантуул” захын зүүн хойно бид ажиллаж байна. Есдүгээр сарын 7-нд Хотын дарга энд ирж ажиллахдаа иргэдийн тав тух, аюулгүй байдлыг алдагдуулсан хэсэгт хэв журмыг сахиулах үүрэг өгсөн. Үүний дагуу нийслэлийн Цагдаагийн газар, Баянзүрх дүүргийн Цагдаагийн газраас цагдаагийн постыг богино хугацаанд барьж, орчны байдлыг аюулгүй бөгөөд эмх цэгцтэй болгосон байна. Эмх цэгцтэй, хэв журамтай, аюулгүй хот байлгахын төлөө хотын зүгээс үргэлжлүүлэн ажлууд төлөвлөж байгаа” хэмээлээ.Харин “Мангасын ам”-ын орчмын нөхцөл байдлын талаар Цагдаагийн ерөнхий газрын дэд бөгөөд нийслэлийн Цагдаагийн удирдах газрын дарга, цагдаагийн хурандаа О.Ганбат “Энэхүү цагдаагийн пост нь нэмэх болон хасах 50 хэмд дулаанаа бүрэн барих боломжтой зөөврийн сууц юм. Нийслэлийн Засаг даргаас богино хугацаанд хөрөнгийг шийдэж өглөө. Баянзүрх дүүргийн ЗДТГ-ынхан орчныг тохижуулах, ойр орчмын том хашаануудыг зөөвөрлөх хөрөнгийг шийдвэрлэж богино хугацаанд үр дүнтэй ажлуудыг хийлээ. Энэ хавийн нөхцөл маш хүнд. “Нарантуул” захаас зүүн хойш гардаг ганц гарц бөгөөд явган хүний зорчих хөдөлгөөн автомашинтай хамт явдаг учраас түгжрэл ихтэй. Ойр орчимд архидан согтуурах болон тэнэмэл хүмүүс олноор ирдэг. Үүнийг дүгнэж үзээд Баянзүрх дүүргийн ЗДТГ, Цагдаагийн газраас зохион байгуулалтын арга хэмжээ авч, 30 гаруй хүнийг Гачууртад эмчилгээнд хамрууллаа. Цаашид ч ажлыг үргэлжлүүлэхээр төлөвлөж байна. Энд ажиллах найман албан хаагчийг томилсон. Эдгээр арга хэмжээний үр дүнд иргэдийн аюулгүй байдлыг хангах, тав тухтай орчинд ажиллаж амьдрах нөхцөл бүрдэнэ гэж харж байна. Мөн орчны аюулгүй байдалд анхаарахын тулд камержуулах ажлуудыг хийж шаардлага бий. Гэхдээ үүнийг төр дангаараа хийх бус “Нарантуул” зах нийгмийн хариуцлагын хүрээнд санаачилга гаргаж хамтарч ажиллана гэж найдаж байна” гэв.Иргэдийн зүгээс олон жил хүнд нөхцөл байдалтай байсан газар ийнхүү цагдаагийн пост байгуулж, орчныг тохижуулсанд талархалтай хандаж буйг Баянзүрх дүүргийн цагдаагийн газрын дарга, цагдаагийн дэд хурандаа П.Нэмэхбаатар хэллээ. Түүнчлэн “Мангасын ам”-наас зүүн тийш чиглэлтэй замын нөхцөл байдлыг сайжруулахын тулд замын трассыг баталсан. Удахгүй газар чөлөөлнө. Дахин төлөвлөлт нэрийдлээр барьсан стандартын бус замбараагүй барилгуудыг ойрын хугацаанд цэгцлэх ажлыг эхлүүлсэн тухай нийслэлийн Засаг даргын нэгдүгээр орлогч Н.Мандуул хэлсэн юм.

Архивчдын гудамж буюу Нисэхийн тойргоос Хурдны зам хүртэлх авто замыг 9 дүгээр сарын 20-ны 23:00 цагаас 23-ны өдрийн 06:00 цагийн хооронд хааж, шинэчилнэ. Иймд иргэд, жолооч та бүхэн бусад замыг сонгон хөдөлгөөнд оролцоно уу. НЗДТГ-ЫН ХЭВЛЭЛ МЭДЭЭЛЭЛ, ОЛОН НИЙТТЭЙ ХАРИЛЦАХ ХЭЛТЭС

ОБЕГ-ын Хяналт шалгалтын газрын дарга, хурандаа  Б.Батболдоор ахлуулсан ажлын хэсэг ОБЕГ-ын харьяа Үндэсний аврах бригад, Улсын нөөцийн 185, 112 дугаар анги, нийслэлийн Хан-Уул, Баянгол дүүргийн Онцгой байдлын хэлтэст төлөвлөгөөт иж бүрэн шалгалтыг өнгөрсөн долоо хоногт зохион байгууллаа.Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүн Төрийн албаны тухай хууль, холбогдох хууль тогтоомж,  “Онцгой байдлын байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод хяналт, шалгалт зохион байгуулах журам”-ыг хэрэгжүүлэх, дүрэм, журам, стандарт, байгууллагын бодлого, үйл ажиллагааны зорилт, хөтөлбөр, төлөвлөгөө, төсөв, төслийн хэрэгжилтийн явц, үр дүнд хяналт шинжилгээ үнэлгээ, дотоод хяналт шалгалт хийсэн юм.Мөн бие бүрэлдэхүүний сахилга хариуцлага, дэг журмыг бэхжүүлэх, аюулгүй байдлыг хангуулах зорилгоор мэргэжил аргазүйн зөвлөгөө өгч ажиллалаа.

Улсын хэмжээнд өнгөрсөн долоо хоногт /2024.09.09-15/ нийслэлийн 8 дүүрэг, 17 аймгийн 28 суманд аюулт үзэгдэл, ослын 75 удаагийн дуудлага бүртгэгдлээ.Дуудлагын дагуу төв, орон нутгийн Онцгой байдлын байгууллагын алба хаагчид үүрэг гүйцэтгэж, таван иргэний амь насыг авран хамгаалсан.Нийт дуудлагын 54 нь гал түймэр, 14 нь  хүний үйл ажиллагаатай холбоотой осол, зургаа нь ус цаг уурын гаралтай аюулт үзэгдэл, нэг нь геологийн гаралтай аюулт үзэгдэл байна.

Боловсролын сайд П.Наранбаяр зөвлөх Д.Гантулгын хамт Канад Улсаас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Сандра Шуфаниг хүлээн авч уулзлаа. Уулзалтын үеэр тэтгэлэг, англи хэлний багш бэлтгэх хөтөлбөрт хамтран ажиллах талаар санал солилцов.Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт англи хэлний 2000 багшийг гадаадын их сургуулиудад бэлтгэхээр тусгасан. Мөн Боловсролын яамнаас их, дээд сургуулиудын лекцийн 20 хүртэлх хувийг англи хэлээр явуулах бодлого баримталж байгаа. Үүнтэй холбоотойгоор англи хэлний багш нарын Канад Улсад бэлтгэх, Чевнинг, Фулбрайтын адил Монгол, Канадын хамтарсан санхүүжилттэй тэтгэлгийг бий болгох чиглэлээр хамтран ажиллах саналыг Боловсролын сайд П.Наранбаяр илэрхийлэв.Монгол, Канад хоёр улс нь сургалтын олон түвшинд хамтран ажилладаг бөгөөд сургуулийн өмнөх боловсролыг дэмжих чиглэлд ихээхэн анхаардаг болохыг Элчин сайд Сандра Шуфани онцлов. Канадаас хөгжиж буй орнуудын эмзэг бүлгийн хүүхдүүдэд тусламж үзүүлэх зорилготой “Вэлүү сан” /Veloo Fund/-гаас манай улсын гэр хорооллын бүсэд хоёр цэцэрлэг байгуулсан нь Улаанчулуут дахь “Нарны хүүхдүүд” 1, 2 дугаар цэцэрлэг юм. Тус улс 2017 оноос эхлэн Зүүн өмнөд Ази /АСЕАН/-ийн улсуудад зориулан “SEED” тэтгэлэгт хөтөлбөрийг хэрэгжүүлсэн бөгөөд энэхүү хөтөлбөрт Монгол Улсын оюутнуудыг хамруулдаг болохоор ажиллаж буйгаа Элчин сайд Сандра Шуфани хэллээ.Хоёр улсын боловсролын салбар дахь хамтын ажиллагаа сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй хөгжиж байгаа ба цаашид улам өргөжүүлнэ гэдгээ талууд илэрхийлж, англи хэлний багш бэлтгэх хөтөлбөрийн талаар мэдээлэл солилцон, хамтран ажиллахаар болов.

Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах ажлын хүрээнд нийслэлийн дөрвөн байршилд авто замын доогуур нүхэн гарц байгуулахаар болж, үүний нэг Таван шарын нүхэн гарцын авто замын хөдөлгөөнийг өнөөдөр нээсэн билээ. Тус нүхэн гарцын бүтээн байгуулалтын ажлыг анх 2023 оны долоодугаар сарын 5-нд эхлүүлсэн. Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатар хотын ажлыг хүлээлцэж аваад удаагүй байхдаа буюу ажил авснаас хойш нэг сарын дараа арваннэгдүгээр сарын 12-нд уг бүтээн байгуулалтын ажлын явцтай биечлэн очиж танилцсан байдаг. Ажлын явцтай танилцах үеэрээ Хотын дарга Х.Нямбаатар “Таван шарын нүхэн гарцыг 2024 онд багтаан ашиглалтад оруулна” хэмээн хэлсний дагуу есдүгээр сарын 14-нд нүхэн гарцын авто замын хөдөлгөөнийг нээж, аравдугаар сард бүрэн хүлээлцэж өгөх хуваарьтай байна. Түүнчлэн тус нүхэн гарцын бүтээн байгуулалтыг хийхийн тулд Таван шар орчимд нийт 22 байршилд газар чөлөөлж, ажлын талбайг гаргаж байв. Таван шарын нүхэн гарцын бүтээн байгуулалтыг БНХАУ-ын Эксим банкны хөнгөлөлттэй зээлээр байгуулсан бөгөөд үргэлжлүүлэн Геологийн төв лабораторийн уулзвар, “Хермес” төвийн төмөр замын зоорийн нүхэн гарцын ажил арав, арваннэгдүгээр сард дуусна. Харин Нарантуул захын дөрвөн замын уулзварын нүхэн гарцыг 2025 онд барих тухай Хотын дарга өнөөдөр мөн хэлсэн юм. Эдгээр нүхэн гарцууд ашиглалтад орсноор Улаанбаатар хотын авто замын хөдөлгөөн төмөр замын хөдөлгөөнтэй давхцахгүй болж, түгжрэл тодорхой хувиар буурах тоон судалгаа байгаа билээ.

“20 минутын хот” Үндэсний хорооны анхдугаар хуралдаан өнөөдөр болж, иргэдээс дугаарын хязгаарлалт хийх эсэх талаар санал асуулга авч, олонх зөвшөөрсөн тохиолдолд дугаарын хязгаарлалтыг зохион байгуулах зөвлөмжийг нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Х.Нямбаатарт өгсөн юм.Энэ хүрээнд Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газрын албан ёсны  www.ulaanbaatar.mn сайтаар санал асуулга авч байна.Иргэд та бүхэн тус линкээр санал асуулгад оролцох боломжтой. 

Улаанбаатар хотын түгжрэлийг бууруулах ажлын хүрээнд Таван шарын гарам, Геологийн төв лабораторийн уулзвар, “Хермес” төвийн төмөр замын зоорь, Нарантуул захын дөрвөн замын уулзвар гэсэн 4 байршилд нүхэн гарц байгуулах төслийг хэрэгжүүлж буй. Үүний нэг болох Таван шарын нүхэн гарцын авто замын хөдөлгөөнийг өнөөдөр нээлээ.Нүхэн гарцын авто замын хөдөлгөөнийг нээх үеэр Хотын дарга Х.Нямбаатар “Нээлтэд хүрэлцэн ирсэн хүндэт зочид та бүхэнд баярлалаа. Ялангуяа төслийг санхүүжүүлсэн БНХАУ-ын Эксим банк болон бүтээн байгуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгэсэн хамт олонд талархлаа илэрхийлье. 1949 онд Улаанбаатар хотод анхны төмөр зам байгуулагдсанаас хойш Улаанбаатар хотын авто замын хөдөлгөөн төмөр замын хөдөлгөөнтэй нэг түвшинд байж ирсэн. Энэхүү төсөл болон 2024 оны арав, арваннэгдүгээр сард хийж хэрэгжүүлэх нүхэн гарцын ажлууд, 2025 онд хэрэгжүүлэх Дүнжингаравын уулзварын нүхэн гарцыг барьснаар цаашид Улаанбаатар хотын авто замын хөдөлгөөн төмөр замын хөдөлгөөнтэй давхцахгүйгээр явах бүрэн боломж бүрдэнэ. Ингэснээр Улаанбаатар төмөр замын ачаа эргэлтийн хэмжээ өсөхөөс гадна Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг тодорхой түвшинд бууруулах тооцоо судалгаа гарсан. Ажлыг гүйцэтгэх явцад бүтээн байгуулалтыг хийж хэрэгжүүлсэн БНХАУ-ын төмөр замын барилгын компанийн ажилчдад зарим бэрхшээл тулгарсан. Улаанбаатар хотын газар доорх мэдээллийн сангийн зарим мэдээлэл дутагдалтай байснаас шалтгаалж тодорхой цаг хугацаанд ажил хойшлох нөхцөл байдалтай тулгарч байсан. Гэсэн хэдий ч Улаанбаатар хот, гүйцэтгэгч компани болон төслийн нэгжийн хэрэгжүүлж байгаа байгууллагуудын ажлын уялдаа сайн байсны үр дүнд цаг хугацаа хожиж, чанарын өндөр түвшинд ажлыг гүйцэтгэлээ. Тухайлбал, Ус сувгийн удирдах газрын хамт олон бүтээн байгуулалтын ажилд туслан гүйцэтгэгчээр ажиллалаа. Нүхэн гарцыг барихад олон байгууллагын ажлын уялдаа холбоо чухал байлаа. Түгжрэлгүй Улаанбаатарыг хамтдаа бүтээцгээе” хэмээн хэллээ.Таван шарын нүхэн гарц нь төмөр замын доогуур 169 метр урт, 5.8 метр өндөр, 10.2 метр өргөнтэй хос туннел, иж бүрэн ус зайлуулах систем бүхий инженерийн байгууламж гэдгээрээ Улаанбаатар хотдоо анхдагч бүтээн байгуулалт юм. Мөн хойд туслах авто зам 425 метр, урд туслах авто зам 252 метр урт бөгөөд хоёр түвшний огтлолцолтой. Нүхэн гарцыг бүрэн нээснээр хоногт 32,500 автомашин зорчих боломжтой болно. Ийнхүү авто замын нэвтрүүлэх чадвар нь 22,9 хувиар нэмэгдэж, түгжрэл бууруулахад үр нөлөөгөө үзүүлэх юм. Төмөр замын 396 дугаар гармаар хоногт 53 галт тэрэг өнгөрч, нийт 2 цаг 48 минут орчим хугацаанд гармыг хаадаг байна. Цаашид хоногт 5-6 цаг уг гармыг хаах шаардлага үүсэхээр тооцоо судалгаа гарсан тул нүхэн гарцыг барьснаар авто замын урсгал галт тэрэгний хөдөлгөөнөөс хамааралгүй болж байгаа онцлогтой. Төлөвлөгөөний дагуу Таван шарын нүхэн гарцыг аравдугаар сард бүрэн ашиглалтад оруулах бол есдүгээр сарын 14-ний өдөр ийнхүү авто замын хөдөлгөөнийг нээж байна.

Парламентын хууль тогтоох үйл ажиллагаанд баримтлах тэргүүлэх чиглэлүүдийн хүрээнд тухайлсан салбаруудын эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгож, хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх чиг үүрэг бүхий 54 ажлын хэсгийг парламентад суудалтай бүх намын төлөөллийг оролцуулан Улсын Их Хурлын даргын захирамжаар байгуулсан.Энэ өдрүүдэд Улсын Их Хурлын гишүүн, Ёс зүй дэгийн байнгын хорооны дарга Б.Баярбаатараар ахлуулсан, Мал аж ахуйн салбарыг эрсдэлээс хамгаалах, гол нэрийн бүтээгдэхүүний хангамж, нийлүүлэлтийн тогтвортой байдлыг хангах, нөөцийг нэмэгдүүлэх хүрээнд баталсан хууль, тогтоолын хэрэгжилтийг хангах арга хэмжээний санал, дүгнэлт боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг Дархан-Уул, Сэлэнгэ аймагт ажиллалаа.Улсын Их Хурал энэ оны 04 дүгээр сард Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль, мөн “Хууль батлагдсантай холбогдуулан авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолыг баталсан. Ажлын хэсгийн гишүүд энэхүү хууль, тогтоолын хэрэгжилтийн үр нөлөө, тулгарч буй сорилт, бэрхшээлийг тодорхойлохын зэрэгцээ намрын ургац хураалтын явцтай танилцаж, улаан буудай тариаланчид, үндэсний үйлдвэрлэгчдийн төлөөлөлтэй уулзаж санал солилцсон юм.Улсын Их Хурлын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Б.Баярбаатар, Улсын Их Хурлын гишүүн П.Ганзориг, Ц.Мөнхтуяа, М.Нарантуяа-Нара нар албаны бусад хүмүүсийн хамт Сэлэнгэ аймгийн Баянгол суманд байрлах “Түмэн бут” ХХК-ийн ургац хураалтын явцтай танилцаж, дээрх хуулийн хэрэгжилтийн талаар орон нутгийн тариалан эрхлэгчидтэй уулзаж ярилцлаа. Энэ жилийн тухайд цаг агаарын нөхцөлөөс улбаатайгаар улаан буудайн натур жин бага байгааг эс тооцвол цавуулаг ихтэй, чанар сайн гарсныг тариаланчид онцолж байв. Уулзалтын үеэр “Түмэн бут” ХХК-ийн захирал Х.Даваахүү хэлэхдээ стратегийн таримал болох улаан буудайн үрийн чанар, стандартыг бодлогоор анхаарч, тариалангийн хөрсний үржил шимийг сайжруулж, хамгаалах асуудал нэн түрүүнд тулгамдаад буйг уламжиллаа. Тэрбээр үргэлжлүүлэн, энэ оны 05 дугаар сард улаан буудайн гурилыг гаалийн албан татвараас чөлөөлсөнтэй зэрэгцэн газар тарилан эрхлэгчдийг ч бодлогоор дэмжиж, хөнгөлөлтэй зээл, урамшуулалд хамруулах цар хүрээ, боломжийг нэмэгдүүлэх шаардлагатайг онцлов. Мөн энэ үеэр орон нутгийн удирдлагууд Сэлэнгэ аймгийн хэмжээнд намрын ургац хураалтын явцыг танилцуулж, “Хүнсний хувьсгал” хөдөлгөөний хүрээнд эргэлтийн хөрөнгө болон хөрөнгө оруулалтын зориулалтаар олгосон хөнгөлөлттэй зээлийн мэдээллийг хүргэлээ.Ажлын хэсгийн гишүүд үргэлжлүүлэн Дархан-Уул аймгийн Дархан суманд байрлах “Улаанбаатар гурил” ХХК, “Өег гурил” ХХК-ийн үйлдвэрүүдэд ажилласан юм. Дотоодын гурилын үйлдвэрүүд хүчин чадлаас хамааран жил бүр улаан буудайн нөөцөө тариалан эрхлэгчдээс гэрээний дагуу худалдан авдаг бөгөөд байгаль, цаг уурын нөхцөлөөс шалтгаалан буудайн гарц, чанар, үнэ харилцан адилгүй хэлбэлздэг байна. Ажлын хэсгийн гишүүд гурилын үйлдвэрүүдэд ажиллах үеэрээ тариалан эрхлэгчдээс худалдан авч буй улаан буудайн сорт бүрийн тонн тутмын дундаж ханш, чанар болон нөөцийн үзүүлэлтүүдийг нэгтгэж, гурилын үйлдвэрээс гарч буй нэг килограмм тутмын үнийн мэдээллийг харьцуулан хэлэлцэв. Түүнчлэн Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн хэрэгжилтийн талаар санал солилцож, гурил үйлдвэрлэгчдийн байр суурийг сонслоо. Дотоодын гурилын нийт хэрэгцээний 35 хувийг хангадаг “Улаанбаатар гурил” ХХК-ийн дөрвөн дамжлага бүхий бүрэн автомат үйлдвэр нь өнөөдрийн байдлаар 34 хувийн хүчин чадлаараа ажиллаж байгааг удирдлагуудын төлөөлөл хэлж байв. Зах зээлийн өрсөлдөөнийг дэмжиж, үнийг тогтворжуулах шийдэлтэй хамтатган үндэсний үйлдвэрлэл эрхлэгчид, ажлын байр бий болгогчдыг дэмжих ёстойг ч тэд дурдлаа.Уулзалтын үеэр Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Баярбаатар, гол нэрийн стратегийн бүтээгдэхүүний хангамж, нийлүүлэлтийн сүлжээг тогтворжуулж, эрүүл, аюулгүй, баталгаат хүнсийг боломжийн үнээр хэрэглэгчдэд нийлүүлэх нь төрөөс баримталж буй бодлого, шийдвэрүүдийн тэргүүн зорилт гэдгийг тодотгов. Үүний тулд тариалан эрхлэгчид, гурил үйлдвэрлэгчид, бодлого тодорхойлогчид хамтран, тулгарч буй бэрхшээл, сорилтуудыг тодорхойлж, санал шийдлээ дэвшүүлэх ёстойг хэллээ. Дараа нь ажлын хэсгийн өргөтгөсөн бүрэлдэхүүн төвийн бүсийн тариаланчид болон газар тариалангийн тоног төхөөрөмж нийлүүлдэг дилер компани, аж ахуйн нэгжийн төлөөлөлтэй хамтарсан хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн юм. Улаанбуудайн гурилыг гаалийн албан татвараас чөлөөлснөөр тариалан эрхлэгчид, дотоодын үйлдвэрлэгчид болон салбарын хэмжээнд ямар үр нөлөө, өөрчлөлт гарсныг хэлэлцүүлэгт оролцогчид нээлттэй хуваалцлаа. “Атрын III аян”-аас хойш газар тариалангийн салбар эрчимтэй сэргэж, “Хүнсний хувьсгал” хөдөлгөөн нь дотоодын үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд бодитой дэмжлэг болсныг салбарынхан онцлохын зэрэгцээ бодлогын залгамж халаа, тогтвортой байдал чухал нөлөөтэйг санал нэгтэй уламжилцгаав. Тэдний зүгээс импортын гурил, буудайн чанар, эх орны хөрс хамгаалах технологи, бордооны зохистой хэрэглээ болон хүний нөөцийг бэлтгэх асуудалд онцгой анхаарч, салбарын хөгжлийг шинжлэх ухаанч шийдэлд тулгуурлан авч үзэх хэрэгтэйг дэвшүүлж байлаа.Энэ жилийн хувьд зарим бүс нутгаар тариалалтын хэмжээ тодорхой хувиар буурсан ч ургац хураалт урьдчилсан балансаар хэвийн хэмжээнд үргэлжилж байгааг салбарын яамны төлөөлөл дурдсан юм. Харин техник, тоног төхөөрөмж нийлүүлдэг дилер компаниудын хувьд, улаанбуудайн тариалалт багассантай холбогдуулан захиалгат ажлууд цуцлагдсан нь санхүүгийн хувьд хүндрэлтэй нөхцөл байдалд хүргэснийг тэмдэглэн хэлэв. Хэлэлцүүлгийн үеэр УИХ-ын гишүүн П.Ганзориг, гадаад нөхцөл байдлаас шалтгаалан буудайн өртөг хэрхэн хэлбэлзсэн талаар тодруулж, борлуулалтын доод үнэ, холбогдох стандартуудын хүрээнд асуулт асууж, хариулт авсан юм. Мөн УИХ-ын гишүүн М.Нарантуяа-Нара, хөдөө аж ахуйн салбарт мэргэшсэн боловсон хүчний хомсдол тулгарсныг анхаарч, орон нутагтаа тогтвор суурьшилтай ажиллах боломжийг бүрдүүлэх нь зүйтэй гэдгийг онцолсон.Хэлэлцүүлгийн дараа ажлын хэсгийн гишүүд Сэлэнгэ аймагт байрлах “Хөдөө аж ахуйн корпораци” ТӨХХК-ийн удирдлагуудтай уулзаж, буудай хүлээн авах бэлтгэл ажил болон үр тарианы дээж шинжлэх лабораторийн үйл ажиллагаатай танилцлаа. Түүнчлэн ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүн Сүхбаатар боомт дахь нэг цэгийн үйлчилгээний цогцолборт ажиллах үеэр өнгөрсөн онуудад импортоор орж ирсэн улаан буудай, гурилын гарал үүсэл, гаалийн нэгж үнэ, татвар болон бусад тоон мэдээллүүдийг Сэлэнгэ аймаг дахь Гаалийн газраас танилцуулсан юм. Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийн хэрэгжилтийн хүрээнд бодит үр нөлөөг судалж, зах зээл дэх оролцогч талуудын байр суурийг нэгтгэн, цаашид авах арга хэмжээний санал дүгнэлтийг боловсруулахын тулд олон талт уулзалт, хэлэлцүүлгүүдийг зохион байгуулна гэдгийг УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч Б.Баярбаатар тэмдэглэн хэллээ.Ажлын хэсгийг Дархан-Уул, Сэлэнгэ аймагт ажиллах үеэр ХХААХҮЯ, Үндэсний статистискийн хороо, Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар, Хилийн боомтын захиргааны төлөөлөл болон орон нутгийн удирдлагууд байлцав хэмээн Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.