ДЭЛХИЙ

2025 оны 3-р сарын 24-ний 18:29 цагт Сөүл хотын Кандун дүүрэг, Дэмён бага сургуулийн ойролцоо том хэмжээний замын цөмрөлт үүссэн байна. Замын цөмрөлт 6 эгнээтэй замын 4 эгнээг хамарчээ. Синкхолын хэмжээ: Өргөн - 20 метр Гүн - 20 метр. Ослын улмаас мотоциклтэй явсан жолооч цөмөрсөн зам руу унаж, сураггүй алга болоод одоог хүртэл олдоогүй байна. Өөр нэг жолооч хөнгөн гэмтэл авч эмнэлэгт хүргэгджээ. Ослын шалтгаан эхний дүгнэлтээр усны шугам эвдэрч, шүүрэл үүссэнээс хөрсний бүтэц суларсан байж болзошгүй гэжээ. Мөн газар доорх метроны 9-р шугамын өргөтгөлийн ажилтай холбоотой эсэхийг холбогдох албаны хүмүүс шалгаж байна.Ослын бүсэд замын хөдөлгөөн бүрэн хаагдсан бөгөөд аврагчид ослын газарт тасралтгүй ажиллаж, сураггүй алга болсон жолоочийг хайсаар байна.

НАСА-гийн нисэгч Сунита "Суни" Уильямс, Барри "Бутч" Вилмор нар өнгөрсөн оны зургадугаар сард ойролцоогоор ес хоног үргэлжлэх туршилтын нислэгийн даалгавартайгаар дэлхийг орхисон. Гэвч "Боинг"-ийн "Starliner" сансрын хөлөгтэй холбоотой асуудал үүссэний улмаас тэдний Олон улсын сансрын станцад байх хугацаа сунажээ. Тодруулбал, Олон улсын сансрын станц руу явах замд маш олон асуудал үүссэн тул НАСА эцэст нь "Starliner" хөлгийг хоосон буцааж, нисгэгчдийг "SpaceX"-д шилжүүлсэн. Дараа нь "SpaceX" капсултай холбоотой асуудлууд дахин нэг сарын саатал нэмсэн аж. Тэдний араас мөн өнгөрсөн оны есдүгээр сард "Crew-9" баг буюу Ник Хейг, Оросын "Роскосмос" агентлагийн нисгэгч Александр Горбунов нар ниссэн билээ. Улмаар дөрвөн сансрын нисгэгч "SpaceX"-ын "Dragon" сансрын хөлгөөр эх дэлхийдээ эргэн ирэв. Есөн сар гацахдаа тэд дэлхийг 4576 удаа тойрч, 195 сая км зам туулсан аж. "Dragon" сансрын хөлөг Мексикийн буланд амжилттай буужээ. Газрын багийнхан тэднийг угтан авч, капсулаас гаргасан бөгөөд тэр даруйд нь эрүүл мэндийн үзлэгт оруулахаар авч явсан байна. Тэднийг газрын багийнхнаас гадна далайн гахайнууд хүртэл баяртайгаар угтан авч, капсулыг тойрон эргэлдэж буй бичлэг ч цахим орчинд байна. 59 настай Сунита "Суни" Уильямсын хувьд есөн удаагийн тохиолдлоор нийт 62 цаг сансарт алхаж, эмэгтэй сансрын нисгэгчдийн дунд карьертаа хамгийн олон удаа сансарт алхсан гэдгээрээ дээд амжилт тогтоожээ.Эх сурвалж: OrgilTV

Монгол Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 104 дүгээр захирамжаар Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуулийг боловсронгуй болгох асуудлыг судлан санал, дүгнэлт гаргах, холбогдох хуулийн төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсэг байгуулагдсан.Тус ажлын хэсгийн ахлагч, УИХ-ын гишүүн, Ёс зүй, дэгийн байнгын хорооны дарга Б.Баярбаатараар ахлуулсан УИХ-ын гишүүн Н.Батсүмбэрэл, Ч.Лодойсамбуу, Б.Найдалаа, П.Сайнзориг, С.Эрдэнэбат нар 2025 оны 03 дугаар сарын 11-14-ний өдрүүдэд БНСУ-д  ажиллаж,  төрийн худалдан авах ажиллагааны дэвшилтэт бодлого, технологийг судалж, туршлага солилцсон байна. Мөн тус улсын худалдан авах ажиллагааны цахим систем болох “KONEPS”-ийн үйл ажиллагаа, худалдан авах ажиллагааг дэмжих стратегийн төлөвлөгөө, орчин үеийн төрийн худалдан авалтын шинэчлэлийн явцтай танилцжээ.Ажлын хэсгийн гишүүд тус улсын Төлөвлөлт сангийн орлогч сайд Ким Юүн Сан, Төрийн худалдан авах ажиллагааны албаны дарга Лим Ки Гюн болон албаны бусад хүмүүстэй уулзалт хийсэн байна. Түүнээс гадна Сөүл хотын метрог хариуцан ажилладаг тус хотын Тээврийн корпорацийн удирдлагуудтай уулзаж, корпорацийн худалдан авах ажиллагаа болон хотын метроны удирдлагын системтэй танилцаад Улаанбаатар хотод метро барих асуудал, шийдлийн талаар санал солилцов хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Польш Улсад төрийн айлчлал хийх үеэрээ тус улсад “Илгээлт-2100” тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамрагдан суралцаж байгаа оюутнуудтай уулзлаа.Ерөнхийлөгч ард түмнийхээ итгэл, найдварыг дааж, хичээл номдоо шамдан, улмаар эх орныхоо хөгжил дэвшилд хувь нэмрээ оруулахыг Ерөнхийлөгч хүслээ. Мөн оюутан залуусыг эх орныхоо ирээдүйг авч явах манлайлагчид болно гэдэгт эргэлзэхгүй байгаагаа илэрхийллээ.Польшид Засгийн газар хоорондын шугамаар 74 оюутан сурч байна. 2017 оноос Онцгой байдлын ерөнхий газар жил бүр хоёр оуютнаа сургаж бэлтгэдэг болжээ.МУИС-ийн Бизнесийн сургууль, Лодьзийн Их сургуулийн Эдийн засгийн сургууль хамтран 2018 оноос 2+2 хөтөлбөр хэрэгжүүлж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Чех Улсад төрийн айлчлал хийх үеэрээ Элчин сайдын яамны өргөө гэрт чехийн ахмад геологич Моймийр Краутерыг хүлээн авч хүндэтгэл үзүүллээ.98 настай М.Краутер 1960-аад онд Монгол-Чехословакийн геологийн хамтарсан багийг ахлагчаар ажиллаж байсан юм. Хамтарсан баг хоёр жилийн дотор Эрдэнэтийн зэсийн үндсэн ордыг илрүүлж, зураглалыг нь хийсэн түүхтэй.Энэ ордыг түшиглэн байгуулсан Эрдэнэт үйлдвэр өнөөг хүртэл Монгол Улсын хөгжил дэвшил, ард иргэдийн амьдралд чухал хувь нэмэр оруулж байгааг Ерөнхийлөгч хэлж, талархал илэрхийллээ. Мөн М.Краутерын Монгол Улсад ажиллаж байсан үеийнх нь гэрэл зургуудыг гарын бэлгийн хамт гардууллаа.Өөрт нь хүндэтгэл үзүүлж байгаад ахмад геологич талархал илэрхийлж, Прага дахь Элчин сайдын яамны хамт олон байнга санаа тавьдаг тухай хэллээ.Залуу халуун нас, хүч хөдөлмөрийнхөө багагүй хугацааг өнгөрөөсөн Монгол Улсыг хоёрдох эх орноо хэмээн боддогоо ярьж, хамтарсан баг тухайн үед хэрхэн ажиллаж байсан тухай дурсан ярилаа.Мөн Монголын ард түмэн, түүний дотор Эрдэнэтчүүдэд сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөж байгааг нь уламжлахыг хүслээ.М.Краутер хожим нь эх орондоо буцаж “Геологийн судалгаа” сэтгүүлийн ерөнхий редактораар ажиллаж байсан. 1980 онд Монгол Улсад “Монгол-Чехословак метал” үйлдвэрийн захирлын албыг хашиж байжээ.

Ерөнхийлөгч “Илгээлт-2100” тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамрагдан Чех Улсын их, дээд сургуульд суралцаж байгаа оюутнуудтай уулзлаа.29 оюутны найм нь Прага хотын Техникийн их сургуульд барилгын инженер, компьютерын шинжлэх ухааны чиглэлээр сурч байгаа бол 21 нь Карлын их сургуулийн Подебрад хотын Хэл, мэргэжлийн сургалтын төвд чех хэлний бэлтгэлд хамрагдаж байна.Эдгээр оюутан ирэх намраас их, дээд сургуулиудад цөмийн инженер, компьютерын шинжлэх ухаан, хүнсний чанар-аюулгүй байдал, статистик зэрэг сонгосон мэргэжлээрээ суралцах юм.Өнөөдрийн уулзалтад мөн “Илгээлт-2100” тэтгэлэгт хөтөлбөрт хамрагдан ХБНГУ-д жил гаруй суралцаж байгаа дөрвөн оюутан ирсэн байлаа. Тэд бүх хичээлдээ онц сурч байгаа сургуулийн удирдлага нь уламжиллаа.Ард түмнийхээ итгэл, найдварыг дааж, хичээл номдоо шамдан, улмаар эх орныхоо хөгжил дэвшилд хувь нэмрээ оруулахыг Ерөнхийлөгч хүслээ. Мөн оюутан залуусыг эх орныхоо ирээдүйг авч явах манлайлагчид болно гэдэгт эргэлзэхгүй байгаагаа илэрхийллээ.Төрийн айлчлалын үер хоёр улсын салбарын яам хооронд байгуулсан хэлэлцээрийн дагуу ”Илгээлт-2100” тэтгэлэгт хөтөлбөрт тэнцсэн оюутнуудын Чехийн төрийн өмчийн их, дээд сургуульд суралцах боломжийг нэмэхээр болсон юм.Мөн оюутан, багш, судлаачдыг богино хугацааны сургалтад харилцан хамруулах, хоёр улсын хэл, соёлоос суралцах, мэдлэгийг гүнзгийрүүлэх зорилгоор жил бүр хэл зүй, уран зохиолын зуны сургалт зохионо.2023-2024 оны хичээлийн жилд Чехийн их, дээд сургуулиудад манай улсын 120 гаруй оюутан суралцсан байна.МУИС 1992 оноос чех судлаач, олон улсын харилцааны мэргэжилтэн бэлтгэж эхэлсэн. 2006-2007 онд Чехийн хөгжлийн агентлагийн төслөөр Чех судлалын төвийг шинэчлэн байгуулж, ном, сурах бичиг, гарын авлагаар ханган, хичээлийн материаллаг баазыг нь сайжруулж, мэргэжилтэн багш ажиллуулах болсон юм.2023 оноос Слав судлалын тэнхимд чех хэлний багш ажиллаж байна.1955 оноос хойш Чехословак Улсад 20 мянга гаруй монгол иргэн суралцсан бөгөөд 300 гаруй нь дээд боловсрол эзэмшиж, 30 орчим нь эрдмийн зэрэг хамгаалсан байна.Тус улс 1989 оныг хүртэл жил бүр 40 оюутан, техникумын суралцагч, мэргэжил дээшлүүлэгч, аспирант хүлээн авч, сургаж байсан юм.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүхийн Бүгд Найрамдах Чех Улсад хийж буй төрийн айлчлал үргэлжилж байна.Айлчлалын хүрээнд Прага хотноо болсон Чех-Монголын бизнес форумд хоёр орны төрийн тэргүүн оролцож, харилцан хөрөнгө оруулж, хамтран ажиллахыг аж ахуйн нэгжүүдэд уриаллаа.Хоёр Ерөнхийлөгчийн хэлсэн үгнээс хүргэж байна.МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ УХНААГИЙН ХҮРЭЛСҮХ:Эрхэм хүндэт Ерөнхийлөгч өө,Эрхэм хүндэт хатагтай, ноёд оо,Эрхэм хүндэт бизнесийн төлөөлөгчид өө,Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Чех Улс хоорондын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг  өргөжүүлэн хөгжүүлэхээр бизнес форумд хүрэлцэн ирсэн бизнес эрхлэгчид, баялаг бүтээгч Та бүхэнд энэ өдрийн мэндийг өргөн дэвшүүлье.Бүгд Найрамдах Чех Улсын Ерөнхийлөгч Петр Павелын урилгаар үзэсгэлэнт сайхан Чех Улсад хийж буй төрийн айлчлалын хүрээнд хоёр улсын хамтарсан бизнес форумыг Эрхэм Ерөнхийлөгч тантай хамтран нээж байгаадаа баяртай байна.Энэ жил манай хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 75 жилийн ой тохиож буй хэдий ч хоёр орны ард түмний харилцаа, худалдаа, эдийн засгийн харилцаа үүнээс ч олон жилийн түүхтэй билээ.1920-иод оны эхээр тухайн үеийн Чехословак иргэд манай улсад анхны шар айрагны үйлдвэр байгуулах, цахилгаан холбоо суурилуулахад гар бие оролцож байсны зэрэгцээ Замын-Үүд чиглэлийн зургаан морин өртөөг хоёр иргэн зургаан жилийн хугацаатай түрээсэлж байсан мэдээ байдаг.1990 оныг хүртэлх хугацаанд Чех Улс нь манай улсын худалдаа, хөрөнгө оруулалтын хоёр дахь том түнш байсан бөгөөд уул уурхай, ашигт малтмал, дэд бүтэц, аж үйлдвэр, эрүүл мэнд, хөдөө аж ахуй, барилгын салбарт хамтран ажиллаж байсан түүхэн уламжлалтай.Тиймээс энэ уламжлалаа өнөө цагт улам өргөжүүлэн хөгжүүлэх хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгаагаа онцлон хэлье.Чехийн “Шкода” автомашин, “Кароса” автобус, “Ява” мотоцикль, “Татра” хүнд оврын машин, гутал, буу зэвсэг, болор, шаазан эдлэл зэрэг нь монголчууд бидний хэзээний танил, хэрэглэж сурсан бараа, бүтээгдэхүүн бөгөөд эдгээрийн цаана “чех чанар” гэсэн ойлголт ямагт хамт байдаг билээ.Чехийн Засгийн газар 1996-2017 онд манай улсад 50 гаруй сая ам.долларын хөгжлийн тусламж үзүүлсэн нь хоёр улсын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэхэд зохих хувь нэмрээ оруулсан. Энэ хамтын ажиллагааг цаашид улам харилцан ашигтай хөгжүүлэхэд энэ бизнес форум чухал ач холбогдолтой.Энэ удаагийн төрийн айлчлалаар хоёр улс “Иж бүрэн түншлэлийн тухай Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Чех Улсын Хамтарсан тунхаглал” гаргасны зэрэгцээ, “Тэрбум мод”, “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал”, “Цагаан алт” үндэсний хөдөлгөөний хүрээнд чехийн дэвшилтэт техник, технологи, ноу-хау, инновац нутагшуулж, бизнес эрхлэгчдээ дэмжихээ илэрхийллээ.Монгол Улсын төр, засаг “Халамжаас хөдөлмөрт, олборлолтоос боловсруулалтад, импортоос экспортод” шилжих суурь шинэчлэл хийж байна. Эрчим хүчний дотоодын үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, аж үйлдвэржилт, бүсчилсэн хөгжил, шинэ хотын бүтээн байгуулалт зэрэг стратегийн ач холбогдол бүхий, эдийн засгийг тэлэх 14 мега төсөл хэрэгжүүлэхийг зорьж байна.Энэ хүрээнд аж үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулахад онцгой анхаарч, эдгээр санал, санаачилга, зорилтыг хэрэгжүүлэхэд бидний найдвартай түнш, өндөр аж үйлдвэржсэн чехийн бизнес эрхлэгчдийн мэдлэг, туршлага, дэвшилтэт техник, технологи, инновац, хөрөнгө оруулалт онцгой чухал үүрэгтэй.Энд хуран чуулсан бизнес эрхлэгч та бүхэнд ч бидэнтэй хамтран ажиллах хүсэл, сонирхол дүүрэн байгаа гэдэгт итгэлтэй байна.Монгол Улс хөрөнгө оруулалтын бодлогоо улам сайжруулж, тогтвортой, тууштай байж, “Итгэлтэй, найдвартай, удаан хугацааны түнш” байх зарчим баримтлан, хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулах, хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах чиглэлээр шинэчлэл хийж байгааг хэлэхэд таатай байна.Далайд гарцгүй манай хоёр улсын хувьд ачаа бараа тээвэрлэлт бидний тулгамдсан асуудал байдаг билээ. Монгол Улс төмөр зам, автозам болон агаарын тээврийн салбарын хамтын ажиллагааг “гуравдагч хөрш” улсуудтай өргөжүүлэн хөгжүүлэх зарчим баримталж байна.Чехийн аж ахуйн нэгжүүдтэй хамтран карго, тээвэр ложистикийн шинэ шийдлүүдийг эрэлхийлэх сонирхолтой байна.Хоёр улсын худалдааны эргэлт жил ирэх тусам нэмэгдэж байгаа хэдий ч манай экспортын хэмжээ чамлалттай хэвээр байна. Иймд Европын Холбооны хөнгөлөлтийн ерөнхий системийн хүрээнд 7,200 нэр төрлийн бараа, бүтээгдэхүүнийг Европын Холбооны зах зээлд гаалийн татваргүй гаргах боломжийг ашиглаж, бизнесийн хамтын ажиллагаагаа улам өргөжүүлэхийг уриалж байна.Бизнес  форумыг зохион байгуулж буй хоёр орны төр, засгийн байгууллага, Худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, бизнесийн төлөөлөл, хамтрагч, дэмжигч байгууллагуудад гүн талархал илэрхийлье.Та бүхнийг Монгол Улсад хөрөнгө оруулж, харилцан ашигтай хамтран ажиллахыг урьж байна.БҮГД НАЙРАМДАХ ЧЕХ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ ПЕТР ПАВЕЛ:Эрхэм хүндэт Ерөнхийлөгч өө,Эрхэм сайд Липавский,Эрхэмсэг хатагтай, ноёд оо,Өнөөдөр Чех-Монголын бизнес форумын нээлтэд оролцож, үг хэлэх завшаан тохиож байгаад баяртай байна.Хоёр талаас ийм өндөр ирцтэй оролцоно гэж төсөөлөөгүй гэдгээ хүлээн зөвшөөрч байна. Монгол Улс хэдийгээр хүн амын хувьд жижиг зах зээл хэдий ч манай аж ахуйн нэгжүүдийн хувьд маш сонирхолтой зах зээл болсны илрэл гэж үзэж байна.Бизнес форумыг зохион байгуулсан хоёр талын бүх хүн, байгууллагад талархал илэрхийлье.Монгол бол бидний олон арван жил хамтран ажиллаж ирсэн уламжлалт түнш юм. Өнөөдөр миний бие Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд хэлэхдээ, Монгол Улсын үйлдвэржилт, хөгжилд манай улс бага ч гэсэн хувь нэмрээ оруулсанд бахархаж явдгаа илэрхийллээ.Эрдэнэтийн зэсийн ордыг нээсэн Чехословакийн геологичид, Улаанбаатарын томоохон эмнэлгүүдийн нэгийг барьсан инженерүүд, цахилгаан станцуудад ажилласан мэргэжилтнүүдийг энд дурдаж болно.Эрдэнэт бол бидний нөхөрлөлийн бэлгэ тэмдэг болсон. Чехийн аж ахуйн нэгжүүд энд орон сууц барьж, дулаанаар хангаж, үйлдвэр барихаар төлөвлөж, чех шар айраг хүртэл исгэж байна.Бид аж ахуйн нэгжүүдээ зөвхөн бараа, бүтээгдэхүүнээ борлуулаад зогсохгүй, Монголын эдийн засагт бодитой, урт хугацааны нэмүү өртөг бий болгохын төлөө зорьж ажиллахыг дэмжиж ирсэн.Бид үүнийг үргэлжлүүлэхийг хүсэж байгаа нь гарцаагүй. Энэ бизнес форум, бизнес эрхлэгчид ч үүнд нөлөөлнө гэдэгт итгэлтэй байна.Ашигт малтмалын хайгуул, олборлолтын чиглэлээр 70 шахам жил хамтран ажиллаж байгаа шигээ хөдөө аж ахуй, хүнсний үйлдвэр, барилга, усны менежмент, байгаль орчныг хамгаалах, батлан хамгаалах, тээвэр зэрэг бусад салбарт ч хамтарч ажиллах хүсэлтэй байна.Энэ танхимд байгаа чехийн аж ахуйн нэгжүүд энэ талаар ярилцахад бэлэн байна. Бидний харилцан яриа гэж нэрлэдэг зүйлийг зөвхөн улстөрчид бус бизнесменүүд, эрдэмтэд, тамирчид, аялагчид бий болгодог.Иймд өнөөдөр та бүхэн эдгээрийг бэхжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулахын зэрэгцээ, өмнө нь байгуулсан хамтын ажиллагааны Санамж бичгийн хүрээнд бодит ажлууд хийгдэж, үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэлтэй байна. 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Бүгд Найрамдах Чех Улсад хийж буй төрийн айлчлал үргэлжилж байна.Айлчлалын хүрээнд Прага хотноо болсон Чех-Монголын бизнес форумд  хоёр улсын Ерөнхийлөгч оролцлоо.Аж ахуйн нэгжүүд уламжлалт салбаруудаас гадна дэвшилтэт техник, технологи, инновац, ноу-хау, тээвэр ложистик зэрэг илүү өргөн хүрээнд хамтрах боломжийг эрэлхийлж, гэрээ, хэлэлцээр байгуулан, харилцан ашигтай хамтран ажиллана гэдэгт итгэл дүүрэн байгаагаа төрийн тэргүүн нар илэрхийллээ.Бизнес форумд хоёр улсаас хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэр, худалдаа үйлчилгээ, уул уурхай, ашигт малмал, барилга, эрчим хүч, боловсрол, эрүүл мэнд зэрэг 20 орчим салбарын 150 гаруй аж ахуйн нэгжийн нийт 200 гаруй төлөөлөл оролцож байна.Бизнес форумын нээлтийн үеэр “Монголын Үндэсний худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, Чехийн Худалдаа аж үйлдвэрийн танхим хоорондын үйл ажиллагааны төлөвлөгөө”-нд хоёр улсын танхимын Ерөнхийлөгч Л.Төр-Од, Зденек Заийчек нар гарын үсэг зурлаа.2024 оны байдлаар хоёр орны худалдааны эргэлт 18 сая ам.доллар байна. Манай экспорт 300 гаруй мянган ам.доллар, импорт 17 сая орчим юм.Манай талаас ноолууран эдлэл, хувцас, сүлжмэл цамц, гэрийн угсармал хийц нийлүүлж, тэсэлгээний утас, бялт, өдөөгч бодис, цахилгаан халаах зуух, эм, эмийн бүтээгдэхүүн оруулж ирдэг.1990-2017 онд Чехийн дагнасан болон хамтарсан хөрөнгө оруулалттай 80 аж ахуйн нэгж 9.2 сая ам.долларын шууд хөрөнгө оруулалт хийсэн байна.Өнөөдрийн байдлаар 60 гаруй нь худалдаа, геологи, уул уурхайн эрэл хайгуул, олборлолт, хүнсний үйлдвэрлэл, инженерийн барилга, байгууламж, барилгын материалын үйлдвэрлэлийн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг гэсэн судалгаа гарчээ.Чех Улс 1996-2017 онд 50 гаруй сая ам.долларын санхүүжилт бүхий төслүүд хэрэгжүүлсэн байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Чех Улсын Ерөнхийлөгч Петр Павелын урилгаар тус улсад төрийн айлчлал хийхээр өчигдөр /2025.03.09/ Прага хотноо хүрэлцэн ирлээ.Монгол Улсын Ерөнхийлөгч болон дагалдан яваа төлөөлөгчдийг Прага хотын “Вацлав Хавел” олон улсын нисэх онгоцны буудалд хүрэлцэн ирэхэд Бүгд Найрамдах Чех Улсын Гадаад хэргийн сайд Ян Липавский, Монгол Улсаас БНЧУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Д.Гансүх, БНЧУ-аас Монгол Улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Ян Вытопил, БНЧУ-ын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын Ёслолын газрын захирал Томаш Перницкий болон Элчин сайдын яамны дипломат ажилтнууд угтлаа.Төрийн айлчлал нь хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 75 жилийн ойн хүрээнд, Монгол Улсын төрийн тэргүүний түвшинд Бүгд Найрамдах Чех Улсад 10 жилийн дараа болж байгаа юм.Айлчлалын үеэр хоёр улсын төрийн тэргүүн ганцаарчилсан уулзалт, албан ёсны хэлэлцээ хийж, хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын төлөөлөлд мэдээлэл өгнө.Талууд уламжлалт, найрсаг харилцааны түвшнийг ахиулж, боловсрол, байгаль орчин, хөдөө аж ахуй, спорт, хууль эрх зүй зэрэг чиглэлээр Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр болон байгууллага хоорондын хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурахаар төлөвлөж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Бүгд Найрамдах Чех Улсын Ерөнхийлөгч Петр Павелын урилгаар 2025 оны 03 дугаар сарын 09-12-ны өдрүүдэд тус улсад төрийн айлчлал хийнэ.Энэхүү төрийн айлчлал нь Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Чех Улс хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 75 жилийн ойн хүрээнд болох бөгөөд Монгол Улсын Төрийн тэргүүний түвшинд Бүгд Найрамдах Чех Улсад 10 жилийн дараа хэрэгжүүлж буй айлчлал юм.Төрийн айлчлалын хүрээнд хоёр улсын Төрийн тэргүүн нар ганцаарчилсан уулзалт, албан ёсны хэлэлцээ хийж, хэвлэлд мэдээлэл өгнө.Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд Бүгд Найрамдах Чех Улсын Сенатын танхимын дарга, Төлөөлөгчдийн танхимын дарга болон Ерөнхий сайд нар тус тус бараалхана.Мөн хоёр орны уламжлалт, найрсаг харилцааны түвшнийг ахиулж, боловсрол, байгаль орчин, хөдөө аж ахуй, спорт, хууль эрх зүй зэрэг чиглэлээр Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр болон байгууллага хоорондын хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд талууд гарын үсэг зурахаар төлөвлөж байна.Айлчлалын хүрээнд Монгол Улс, Бүгд Найрамдах Чех Улс хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 75 жилийн тэмдэглэлт ойг тохиолдуулан Прага хотноо Морин хуур найрал хөгжмийн тоглолт, бизнес форумыг тус тус зохион байгуулна.Мөн хоёр улсын Төрийн тэргүүн нарын ивээл дор Чехийн Үндэсний музейд дэлгэгдэх “Чингис хаан” олон улсын үзэсгэлэнг нээнэ.

Улсын Их Хурлын даргын 2024 оны 100 дугаар захирамжаар байгуулагдсан асрах үйлчилгээний нөхцөл байдалтай танилцах, холбогдох хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг судлах, зохицуулалтын хэрэгцээ, шаардлагын талаар нягтлах ажлын  хэсгийн ахлагч, УИХ-ын гишүүн Ж.Баясгалан болон тус ажлын хэсгийн  гишүүн, УИХ-ын гишүүн, О.Саранчулуун, Д.Энхтуяа, М.Нарантуяа-Нара, С. Эрдэнэбат нар Япон Улсын ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн  асаргаа, сувилгаа, нийгмийн хамгааллын талаар туршлага судлаад ирсэн байна.  Япон Улсад хэрхэн ажилласан талаараа тэд өнөөдөр /2025.02.24/ хэвлэлийн бага хурал зохион байгууллаа. УИХ-ын гишүүн Д.Энхтуяа, манай улсын ахмад настнуудын 47 хувь нь бие махбодийн, 65 хувь нь сэтгэл зүйн, 30 хувь нь үл хайхрах хүчирхийлэлд өртөж байна гэсэн судалгааг ХЭҮК-оос гаргажээ. Тиймээс ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг асрах, хамгаалах тухай хуулийн шинэчлэл  зайлшгүй шаардлагатай байна. Эдгээр иргэдээ төрийн зүгээс асарч, хамгаалах ёстой гэсэн байр суурин дээрээ хатуу байж, тууштай ажиллаж, тодорхой үр дүн гаргана хэмээн зорьж байна. Мөн УИХ-ын гишүүд  албан томилолтоор явж ирээд хэрхэн ажилласан тайлангаа тавьдаг жишгийг тогтоох нь зүйтэй гэж үзээд энэхүү хэвлэлийн бага хурлыг зохион байгуулж байгаагаа онцолсон юм.УИХ-ын О.Саранчулуун, Монгол Улсын 10 хүний тутмын нэг нь ахмад настан бол 30 жилийн дараа 5 хүн тутмын нэг нь ахмад настны тоонд орохоор судалгаа байна. Тиймээс өнөөдрийн ахмад, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийнхээ төлөө төдийгүй өөрсдийнхөө ирээдүйд угтах амьдралдаа өөдрөг, сэтгэл тайван хүрэхийн тулд одооноос өөрчилж, шинэчлэх ёстой юм гэсэн бол УИХ-ын гишүүн Ж.Баясгалан, бид асрах үйлчилгээний эрх зүйн орчныг сайжруулах анхдагч хуулийн төслийг санаачлан боловсруулж байна. Өнөөдөр манай улсын хүн амын 10 хувь буюу 387,5 мянган ахмад настан, 111,2 мянган хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд байна.Түүнээс гадна эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлэгчид, асрамжийн газар буй ахмад настнууд гээд зайлшгүй асаргаа, сувилгаа хэрэгтэй иргэдийн эрх ашиг хөндөгдөж байна. Япон Улс асрах үйлчилгээний талаарх хуулиа хэрхэн хэрэгжүүлж буйг онцолж судаллаа. Тус улсын иргэд 40 нас хүрээд асрах үйлчилгээний даатгалаа төлж эхэлдэг юм байна. Ингээд 65 нас хүрэхэд  асрах үйлчилгээний эрх нь нээгддэг ажээ. Асрах үйлчилгээний төлбөрийн 30 хүртэл хувийг иргэн өөрийн төлсөн даатгалаараа, 70-аас дээш хувийг төр хариуцдаг тогтолцоотой байна. Тиймээс  бусад орны сайн туршлагыг судалж, иргэддээ амьдрах, урт наслах итгэлийг өгсөн, ирээдүйгээ өөдрөг угтах хуулийн төслийг боловсруулан, өргөн барих хэрэгтэй байна гэв.  УИХ-ын гишүүн М.Нарантуяа-Нара, Япон Улс асран хамгаалах шаардлагатай иргэдээ долоон төвшинд үнэлээд төр, төрийн бус байгууллагуудтайгаа хамтран ажилладаг давуу талтай ажээ. Тиймээс миний хувьд ахмад настан болон асран хамгаалах иргэдийнхээ нөхцөл байдлыг хэрхэн үнэлдэг энэхүү арга туршлагыг онцолж судаллаа. Мөн тухайн орон нутгийн засаг захиргааг ахмад настнуудынхаа нийгмийн амьдралын оролцоо, бие даан амьдрах чадварыг хэр хангасан байдлаар нь үнэлж, урамшуулал олгодог нь зөв санагдлаа гээд цаашид туршлага судалсан үйл ажиллагаагаа ажил хэрэг болгохын төлөө ажиллана гэв хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.

Монгол Улсын Шадар сайд Тогмидын Доржхандыг Бахрайны Хаант Улсын Шадар сайд Шейх Халид бин Абдулла Аль Халифа хүлээн авч уулзлаа.Уулзалтын хүрээнд Монгол Улсад эрчим хүч, уул уурхай, хөдөө аж ахуйн салбарт хөрөнгө оруулах боломжууд, соёлын салбарын хамтын ажиллагаа, Бахрайны хаант улсын амины орон сууц хөгжүүлсэн менежмент, гадаадын хөрөнгө оруулалт татах сайн туршлагыг нэвтрүүлэх талаар хэлэлцэв.ШАДАР САЙД Т.ДОРЖХАНД: “Монгол Улс өргөн уудам газар нутагтай төдийгүй эрдэс баялгийн арвин нөөцтэй, дэлхийн хоёр дахь том эдийн засагтай хамгийн ойр улс бөгөөд гадаадын хөрөнгө оруулалтад бид нээлттэй ханддаг. Саудын Араб, Арабын нэгдсэн Эмират зэрэг булангийн орнууд Монгол Улсад хөрөнгө оруулах, ялангуяа, эрчим хүчний салбарт хөрөнгө оруулах сонирхол өндөр байгаа. Монгол Улсын хувьд Бахрайны хаант улстай эрчим хүч, уул уурхай, хөдөө аж ахуй, соёлын салбарт хамтран ажиллахаар зорьж байна” гэж хэллээ.БАХРАЙНЫ ХААНТ УЛСЫН ШАДАР САЙД ШЕЙХ ХАЛИД БИН АБДУЛЛА АЛЬ ХАЛИФАМонгол Улсын Засгийн газрыг төлөөлж Шадар сайд Т.Доржханд Бахрайны хаант улсад айлчлал хийж буйд талархал илэрхийллээ. Бахрайны хаант улсын хувьд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг амжилттай татсан. Тээвэр логистик, уул уурхай, хөдөө аж ахуй, эрчим хүч болон мэдээллийн төв байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллах боломж байгааг дурдав. Харбины хэлэлцээрийн үр дүнд Монгол Улс БНХАУ-д сэргээгдэх эрчим хүч экспортлох боломж нээгдсэнийг Арабын орнуудын Засгийн газар олзуурхаж байгааг онцоллоо.Айлчлалын хүрээнд Бахрайны хаант улсын Ханхүү бөгөөд Эрчим хүч, байгалийн нөөцийн дээд хороо, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөх, Хааны харуулын хүчний командлагч Шейх Нассер Бин Хамад Аль Халифатай уулзалт хийв.Дашрамд Монгол Улсын Ерөнхий сайдын дэргэдэх Эдийн засгийн хөгжлийн зөвлөл Бахрайны хаант улсын хөрөнгө оруулалтын сайн туршлагыг судалж, хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Ли Чянтай 2025 оны  хоёрдугаар сарын 14-ний өдөр Харбин хотноо уулзав. Энэ бол хоёр орны Ерөнхий сайд нарын тавдахь удаагийн уулзалт. Айлчлал, уулзалт бүрд яригдсан  төсөл, хөтөлбөрүүд амжилттай хэрэгжиж, бодит ажил болж байгаад талууд талархлаа илэрхийллээ.Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Азийн IX удаагийн өвлийн наадам”-ыг амжилттай зохион байгуулсан Хятадын Засгийн газарт баяр хүргэлээ.Хоёр улсын Засгийн газрын тэргүүн нар өнгөрсөн оны арван нэгдүгээр сард Шанхай хотноо уулзсанаас хойш Монгол, Хятадын харилцаа, хамтын ажиллагаа идэвхтэй өрнөж, тодорхой ололт амжилт гарч буйд сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийллээ. Ялангуяа, Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй 14 мега төслийн нэг болох Гашуунсухайт-Ганцмод боомтыг төмөр замаар холбох төсөл идэвхтэй урагшилж, энэ удаа “Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам, нүүрсний худалдаа, Тавантолгойн нүүрсний уурхайн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх хамтын ажиллагааны тухай Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-т гарын үсэг зурсан нь хоёр талын хамтын ажиллагааг шинэ шатанд гаргахад чухал ач холбогдолтойг онцолсон юм. Цаашид дээд, өндөр түвшний харилцан айлчлалын давтамжийг хадгалах, хөгжлийн стратегийг харилцан уялдуулах, худалдааны бүтцийг төрөлжүүлэх, хилийн боомтуудыг харилцан холбох, хоёр улсын харилцаа, хамтын ажиллагааны эрх зүйн үндсийг бэхжүүлэх, байгаль орчин, аялал жуулчлал, үйлдвэрлэл, шинэ эрчим хүч, ногоон болон цахим эдийн засаг зэрэг салбарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх чиглэлд нягт хамтран ажиллахаар тохиролцов.  Мөн талууд Монгол, Хятад, Оросын гурван талт хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхээр санал нэгдлээ.\

“20 минутын хот” Үндэсний хороо, Монгол Улс дахь Япон Улсын Элчин Сайдын яам, JICA байгууллага хамтран хот төлөвлөлтийн орчин цагийн арга барил, сайн туршлагыг хуваалцах зорилгоор "Япон улсын иргэдийн оролцоог хангасан тээвэрт суурилсан хөгжил буюу TOD (Transit-oriented development)-ын туршлага" сэдэвт уулзалтыг 2025 оны хоёрдугаар сарын 13-нд зохион байгууллаа. Уулзалтыг нээж “20 минутын хот” Үндэсний хорооны даргын зөвлөх, доктор Б.Батболд, Монгол улс дахь Японы Элчин Сайдын яамны Дэд тэргүүн Кондо Казүмаса, ЖАЙКА-гийн Монгол дахь төлөөлөгчийн газрын дарга Мияаги Кэнсүкэ, Улаанбаатар хотын Ерөнхий архитектор Ч.Төгсдэлгэр нар үг хэллээ. Японы Алмек корпорацийн Гадаад улс орнуудын төсөл хөтөлбөрийн газрын нэгдсэн төлөвлөлтийн хэлтсийн менежер Абэ Томоко уулзалтын үндсэн илтгэлийг хэлэлцүүлсэн юм.   TOD /Ttansit-oriented development/ - Тээвэрт суурилсан хөгжил нь хот төлөвлөлтийн бодлогод ихээхэн түлхэц болохуйц дэвшилтэт арга зам буюу нийтийн тээврийн ашиглалтыг дэмжих зорилгоор төлөвлөгдсөн хот, дүүргийн хөгжлийн загвар юм. Энэхүү нэр томьёо дэлхийн зарим улс орнуудын хот байгуулалт, дизайны салбарт нэлээн хэдэн жилийн өмнөөс хэрэглэгдэж ирсэн бөгөөд уг үзэл санааг хамгийн амжилттай хэрэгжүүлж буй орны жишээнд Японыг дурдаж болно. Японд transit-oriented development (TOD) загварыг амжилттай хэрэгжүүлсэн олон жишээ байдаг. Ялангуяа нийтийн тээврийн системийн боловсронгуй байдал, хөгжил нь TOD-д чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Хамгийн тод жишээнүүдээс дурдвал: 1. Токио нь TOD-ыг хамгийн сайн ойлгуулсан хотуудын нэг бөгөөд энд байршил сайтай галт тэрэгний буудал, метро, нийтийн автобусны системийг хослуулсан томоохон дэд бүтэц бий. Япончууд өдөр тутмын амьдралдаа нийтийн тээврийг түлхүү ашигладаг нь TOD-ын загварыг амжилттай хэрэгжүүлэхэд нөлөөлдөг аж. Токиод байрлах "Shinjuku" болон "Shibuya" буудлуудын ойр орчимд олон тооны  бизнес, худалдааны төвүүд, орон сууц, үйлчилгээний газрууд байрлаж байна. 2. Осака хотод "Namba" болон "Umeda" станцуудын орчимд TOD-ын загварыг мөн амжилттай хэрэгжүүлсэн. Эдгээр станцын орчимд худалдаа, амралт, оффис, орон сууцны барилга зэрэг олон төрлийн үйлчилгээтэй, жижиг дунд бизнесүүд ажиллаж байна. 3. Нагоя хотын "Nagoya" станцын ойр орчимд бас бизнес, худалдаа, зочид буудал болон орон сууцны зэрэг төслүүдийг нэгтгэн TOD загвараар хэрэгжүүлсэн. 4. Кобэ хот нь "Sannomiya" станцын орчимд TOD-ын загварыг хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд энд нийтийн тээвэр, супермаркет, зочид буудал, оффисууд зэрэг олон төрлийн үйлчилгээ бий. Японы эдгээр жишээнүүд нь TOD-ын аргаар хот, дүүргүүдийг хөгжүүлэхийн тулд нийтийн тээвэр, аялал жуулчлалыг дэмжих, нийгмийн хөгжлийг хангах чиглэлээр хэрхэн амжилттай ажиллаж байгааг харуулж байна. Тэгвэл TOD загварыг Монголд хэрэгжүүлэх боломж, тулгарч болохуйц саад бэрхшээлүүд юу байж болох вэ? Японы туршлагыг Монголын хөрсөн дээр буулгаж хэрэгжүүлэхийн тулд эхний ээлжинд автобус, төмөр зам, цаашлаад метро гэх мэт шинээр үүсэх тээврийн төрлүүдийг интеграцчилж, иргэдэд сайн сурталчилж соён гэгээрүүлэх замаар тэдний оролцоог нэмэгдүүлэх, мөн ТOD-ын хүрээнд явган алхагчид, дугуйчдын аюулгүй байдлыг хангах шаардлагатай юм. Хот төлөвлөлтийн энэхүү дэвшилтэт загварыг хэрэгжүүлснээр тухайн буудал, станцтай ойролцоох үл хөдлөх хөрөнгүүдийн үнэ өсөж, ойр орчимд нь жижиг дунд бизнес эрхлэгчид үйл ажиллагаа явуулах таатай орчин бүрдэн, ашиг орлого нь ч тодорхой хэмжээгээр нэмэгдэх нь мэдээж. Ямартай ч,  Япон зэрэг хөгжилтэй орнуудын туршлагаас суралцан, өөрийн орны нөхцөл байдал, иргэдийн соёл боловсролтой уялдуулан хэрэгжүүлэх нь Улаанбаатар хотын автозамын түгжрэл, агаарын бохирдол зэргийг нааштайгаар шийдвэрлэхэд сайнаар нөлөөлөх нь дамжиггүй. Д.Мягмарсүрэн

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсад хийх ажлын айлчлал эхэлж байна. Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ, БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Ли Чян нар өнөөдөр уулзалт хийнэ. Уулзалтын дараа “Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил дамнасан төмөр зам, нүүрсний худалдаа, Тавантолгойн нүүрсний уурхайн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх хамтын ажиллагааны тухай Монгол Улсын Засгийн газар болон БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр”-т талууд гарын үсэг зурна.Мөн Ерөнхий сайд тус улсын Харбин хотноо зохион байгуулагдаж буй “Харбин-2025” Азийн өвлийн спортын ес дэх удаагийн наадмын хаалтын ёслолд оролцоно.