Дарь-Эхийн овооны хогийн цэгээс Дэлхийн топ сургуулийн тэтгэлэгт оюутан болсон миний түүх
Ихэвчлэн хүмүүс амьдралд нь тохиолдсон асуудлаа бичдэг юм билээ. Харин би хэн нэгэнд урам зориг өгөх болов уу гэсэндээ Дарь-эхийн овооны хогийн цэг дээрээс Дэлхийн топ 100-д багтах Австрали улсын University of Sydney-ын 100 хувийн тэтгэлэгт оюутан болсон түүхээ бичье гэж бодлоо.
4, 5 настай байх үедээ хогийн цэгийг хүүхдийн тоглоомын газар л гэж боддог байлаа. Гэрийн яг хажууханд хогийн цэг байдаг болохоор гэрээс гараад л өдөржин хогийн цэг дээр тоглоно. Үнсэн саарал хогон дунд эвдэрсэн тоглоом, төмөр, шил, лааз гээд жоохон хүүхдийн сонирхлыг татах юу эс мундхав дээ. Аав ээж хоёр минь мэдээж мөнгөний боломжтой хүмүүс байгаагүй. Ганц охиноо өлсгөж дааруулахгүй гэсэндээ л олдож байгаа ганц нэг ажлыг гололгүй хийдэг байсан гэж боддог. Хэдий манайх мөнгөгүй айл ч аав, ээж хоёр энэ амьдралдаа сэтгэл хангалуун байгаа юм шиг санагддаг байсан. Гэхдээ хэн л хогийн цэг дээр хашаа ч байхгүй тийм орон гэрт амьдраад байхыг хүсхэв дээ. Аав, ээж хоёр биеэ зовоох дургүй байсан юм болов уу...
Бусад хүмүүс шиг эрсдэл хийж, биеэ зовоон эд мөнгөтэй амьдарснаас хоёр идэхгүй хоосон хоночихгүй байгаа зүйлдээ сэтгэл хангалуун байхыг илүүд үздэг байсан гэж боддог. Харин би бол эсрэгээрээ өсөж том болох тусмаа тэр хоёрыг яагаад энэ амьдралаа өөрчлөхийг хүсдэггүй юм бол, яагаад ингээд намайг хүүхэд байхад байсан бидний амьдрал огтхон ч өөрчлөгдөлгүй яг л энэ хэвэндээ өдийг хүрсэнд нь тэр хоёрыг буруутгадаг байлаа. "Хогийн цэгийн охин" гэж үеийн хүүхдүүддээ шоолуулж халтар хувцастай явахаас ичдэг байсандаа л тэр байх. Харин намайг цэцэрлэгт сургаж чадаагүй ч сургуульд оруулсанд нь би баярладаг. Нэг талаар сургуульд байсан үе минь хэтэрхий хүнд хэцүү байсан нь одоогийн намайг бий болгосон болохоор тэр байх. Анх сургуульд орсон цагаас л багш нар болоод ангийн хүүхдүүдийн ялгаварлан гадуурхалт эхэлсэн. Хэтэрхий жаахан байсан ч гэнэт л олон хүүхдүүдэд шоолуулж, багш нарт халтар заваанаараа дуудуулж эхэлсэн нь миний сэтгэл зүйд их хүндээр тусч үлдсэн гэж боддог. Одоо бодоход ч өчигдөрхөн мэт л тэр мэдрэмжүүд тод санагддаг.
7 дугаар анги хүртлээ нэг ч найзгүй хүний өөдөөс эгцлээд харж ч ярьж чаддаггүй тийм л охин байлаа. Зургаадугаар ангид байх. Үе үе ариун цэврийн үзлэг гэж явагдана. Тэр үед цагаан цамцны зах, гутлыг нь тайлуулаад оймсыг нь шалгадаг байсан юм. Миний цамцны зах хиртэй, оймс ижил буруу цоорчихсон байхыг хараад хүүхдүүд ангиар дүүрэн инээлдэж, ангийн багш "арчаагүй, залхуу" зэргээр үгийн муухайгаар загнан тэр өдрийн хичээлийг дуусан дуустал цамцыг минь бариулаад оймстой чигээр нь самбарын өмнө зогсоож байсан нь санаанаас гардаггүй юм. Хичээл тарсан даруйд гэрийнхээ зүг нулимсаа арчин алхаж явтал гудамжны үзүүрт аав нэг хүнтэй зогсож байх нь харагдсан. Аав дээр очих гэтэл тэр хоёрын яриаг би холоос сонсчихсон. Аав яг л миний үеийнхээ хүүхдүүдэд дээрэлхүүлдэг шиг тэр ахад дээрэлхүүлээд толгой гудайлгаад юу ч хэлж чадахгүй зогсоод л… Тэр ах явахдаа муухай инээж аавын өмдөнд гутлынхаа шавхайг арчихыг нь хараад аавыгаа тэгэхэд өөрөөсөө ч илүү өрөвдөж билээ...
Энэ үеэс л надад ахиж хэнд ч дээрэлхүүлэхгүй мундаг хүн болоод аав ээжийгээ хүний доор амьдруулахгүй гэсэн бодол орж ирсэн байх гэж боддог. Тэр жилээс хичээлдээ анхаарч онц суръя гэж хичээдэг байсан боловч нэг л санаснаар болж өгдөггүй байлаа. 7 дугаар ангийн хавар манай ангид Буянзаяа гэх охин шинээр шилжиж ирсэн. Тэр охиныг гаднаас нь харвал бас л надтай адилхан тааруухан амьдралтай гэмээр охин байсан болохоор орж ирсэн цагаас нь л ангийнхан шоолж дооглон хэн ч нийлдэггүй байв.
Нэг өдөр анги дээр хүүхдүүдийг тав таваар нь баг болгоод ханын самбар хийж ирэх даалгавар өгсөн юм. Тэр охин манай багт хуваарилагдаж бид хоёр ханын самбар хийх явцдаа илүү дотносон найзууд болж эхэлсэн. Харин тэр охин гаднаасаа харагддагаасаа их өөр. Багаасаа аав, ээжгүй өссөн. Дүүтэйгээ хамт асрамжийн газраар хүмүүжсэн хэрнээ маш ухаалаг, ирээдүйн зорилгоо бүрэн тодорхойлчихсон охин байсан.
Би хүүхдүүдэд дээрэлхүүлж, аав ээж хоёрыгоо ядуу амьдралтайд нь буруутгаж явдаг бол тэр охин аав ээждээ өмнө нь гомддог байсан ч одоо бол хэдийн энэ бодлоо мартчихсан гэсэн.
“Аав ээжгүй өссөндөө, бусдад гадуурхагддагтаа би анхаарал хандуулахыг хүсдэггүй. Хэрвээ би тэрэнд л анхаарал хандуулаад байвал дүүгээ сайн хүн болгож, сайхан амьдруулж чадахгүй шүү дээ” гэж хэлэхэд нь тэр охины хажууд би өөрийгөө ямар өчүүхэн бодолтой юм бэ гэдгээ мэдэрч анх удаа л хүнийг тэгж их бахархан харж, өөрөөсөө айхтар ичиж билээ.
Ингээд л тэр охинтой нийлж эхэлснээс хойш өдөр өдрөөр би одоо байгаа амьдралдаа гутрахаа больж эхэлсэн. “Одоо байгаа нь ямар ч хамаагүй, ирээдүйд миний хэн болох нь л чухал” гэх бодол толгойноос минь салахаа больж хичээлдээ улам бүр хичээсээр 11-р ангиа төгсөхдөө тэр найзынхаа хамт шилдэг сурагч болж төгслөө.
Төгсөхөд хэдхэн сар дутуу байхад Буянаа бид хоёр манайд хоносон юм. Тэр шөнө бид хоёр сургуулиа төгсөөд юу хийх үү? Ямар сургуульд орох уу? Ирээдүйд ямар хүн болох уу? гэдгээ шөнөжин ярилцаж хоносон. Тэр шөнө ирээдүйн өөртэйгөө уулзсан юм шиг нүдэнд төсөөлөгдөж харагдаад, сэтгэл догдлоод мөрөөдсөөр байгаад цурам ч хийлгүй хоносноо саяхан болсон юм шиг л тод санаж байна. Буянаа надад “Чи бид хоёр мөнгө байхгүй юм чинь их сургуульд орж бараг л чадахгүй байх. Англи хэлээ сайн сурчихвал IELTS гээд шалгалт байдаг юм билээ. Тэрэнд өндөр оноо авч чадвал гадны их сургуульд тэтгэлэгтэй сурч болдог гэсэн. Хоёулаа их сургуульд орно гэж цаг алдаж байхаар нэг юм уу хоёр жил англи хэлээ сайн сураад тэр шалгалтыг нь өгье” гэв. Би ч мэдээж IELTS гэж юу байдгийг огт мэдэхгүй ч тэгье гэж шууд л зөвшөөрсөн. Тэтгэлэг авахын тулд хэлний онооноос гадна нийгмийн оролцоог хардаг болохоор "Дэлхийн зөн" олон улсын байгууллагад орж тэндээ хүнд хэцүү амьдралтай хүүхдүүд, өндөр настангуудад туслах сайн дурын ажил хийе гэж бас шийдсэн.
Ингээд бид хоёр 10 жилд англи хэл гэх олигтой юм сураагүй ч бүгдийг нь шинээр хийж эхэллээ. Хэн хэнд нь мөнгө байхгүй учир сургалтанд суух боломж байгаагүй. Өглөө эрт номын санд суугаад өдөр 11, 12 цагаас угаагч, бэлтгэгч, худалдагч гэх мэт ажил хийгээд олсон мөнгөнийхөө ихэнхийг нь аав ээждээ өгч үлдсэнийг нь ном, сурах бичиг гэх мэтэд зориулдаг байлаа. Ажлаа тараад хоёулаа Буянаагийн амьдардаг нийтийн байранд уулзаж хамтдаа шөнө хүртэл хичээлээ хийдэг байв. Ажлын бус цагаар сайн дурын ажил хийнэ гээд их завгүй байдаг байсан болохоор бусад охидууд шиг үеийн хөвгүүдтэй уулзаж, шоудаж наргиж цэнгэж явах ойлголт бид хоёрт огт байгаагүй. Тиймдээ ч Австралид ирэх хүртлээ нэг ч удаа эрэгтэй хүнтэй болзож үзээгүй юм билээ. Энэ хугацаанд бид хоёрын хэн хэнийх нь амьдралд хэцүү асуудлууд олон тулгарсан ч хичээлээ л хийхээ зогсоохгүй шүү гэж нэгэндээ урам өгнө.
Ээж минь намайг 19 настай байхад сүрьеэ тусч нэлээн хүнд өвдөж гэртээ хэвтрийн байдаг болсон. Аав ээжийг асарч ажил хийх боломжгүй болсон болохоор өдрийн цагаар ажил хийж олсон ихэнх мөнгөө гэр бүлдээ зарцуулж өөртөө хэдхэн төгрөг илүүчилдэг байлаа. Яг энэ эрчээрээ жил сурсны дараа IELTS шалгалтанд 6 сарын дараа орохоор бүртгүүлсэн. Энэ хугацаанд бүр эрчимтэй бэлдэж шалгалтаа өгсөн чинь би 4,5 оноо, Буянаа 5,5 оноо авсан. Энэ оноо шалгалт өгөхөд мэдээж хангалтгүй. Ингээд дахиад л мөнгөө цуглуулж 3 сарын дараа гэхэд төвшингөө ахиулж шалгалт өгөх зорилго тавиад өдөрт 4-5 цагийг л унтахад зарцуулж бусад цагт нь амсхийх завгүй ажил, хичээл, сайн дурын ажил гэж явдаг байв. Шалгалт өгөх өдөр ч ирж бид хоёр шалгалтаа өгтөл Буянаа 6 оноо харин би 4,5 хэвээрээ. Хариугаа сонсоод хэсэг сэтгэлээр унаж хоёр сар гаран дахиж англи хэлээ давтаагүй. Энэ хооронд харин Буянаа зогсохгүй хийсээр л байсан. Найзыгаа тийм уйгагүй хийхийг хараад би ч гэсэн дахиад нэг хичээгээд үзье гэж шийдээд дахин шалгалт өгөхөөр бүртгүүлэв. Энэ удаад 6 сарын дараа өгөхөөр бүртгүүллээ. За тэгээд л энэ өдрөөс хойш дахиад л завгүй өдрүүд эхэлж зав л гарвал англи хэлээ л хийхийг хичээдэг байсны хариуд Буянаа 8 оноо би 7 оноо авч бид хоёр тэтгэлэг авах боломжтой болсон юм.
Хариугаа сонсоод хагартлаа баярласан хоёр маргааш нь хичээл, ажил юу ч хийлгүй нэг өдөр ханатлаа сайн амарч аваад нөгөөдрөөс нь бид хоёрын нөхцөлд тохирох тэтгэлэг өгөх боломжтой сургуулиудыг судалж материалаа хэд хэдэн сургууль руу явуулж хэн хэн нь ихэнх сургуулиас "тэнцсэн" гэсэн хариугаа харсны дараах тэр мэдрэмжээ үгээр илэрхийлж чадахгүй байна… Хариугаа харчихаад уйлаад л суугаад байснаа санадаг. Яг энэ баярт үйл явдалтай зэрэгцэж ээжийн бие улам бүр муудсаар намайг Австрали явахаас сарын өмнө ээж минь бурхан болсон. Нас барахынхаа өмнө ээжийн минь хэлсэн үг санаанаас гардаггүй. “Бид хоёр шиг ийм хүнээс ийм мундаг охин төрсөнд итгэж чадахгүй байна. Ээж нь одоо тайван явж чадахаар боллоо. Аав чинь энд ганцаараа үлдэх нь. Аавтайгаа өдөр бүр холбоо барьж, аавдаа санаа тавьж байгаарай” гэж захисан. Аавынхаа дэргэд нь байж чадахгүй ч аав минь одоо хэн хүнээс илүү охиноороо бахархаж, тааралдсан хүн болгондоо л миний тухай ярьж сайрхаж явдаг гэсэн.
Ээжийгээ жаргааж чадаагүй ч удахгүй сургуулиа төгсөж аав дээрээ очоод аавыгаа энэ насанд нь байгаагүйгээр нь жаргалтай амьдруулна гэж боддог. Одоо би бакалавраа төгсөж магистрт 50 хувийн тэтгэлэгтэй сурч байгаа. Үлдсэн төлбөрөө хийхийн тулд хичээлийнхээ хажуугаар ажил хийгээд бүтэн нойртой хонох өдрүүд цөөхөн байгаа ч над шиг мөнгөгүйдээ бусдад гадуурхагдаж, хүнд хэцүү өдрүүдийг өнгөрөөж яваа олон мянган хүүхдүүдэд жоохон ч гэсэн урам зориг өгөх болов уу гээд өөрийнхөө түүхийг хуваалцлаа.
Чиний одоо хэн байгаа чинь хэнд ч хамаагүй, Чиний ирээдүйд хэн болох чинь л чухал шүү. Сурахын төлөө зовж өнгөрүүлсэн өдөр болгон чинь ирээдүйд чамайг шагнана. Хүн хичээвэл боломжгүй зүйл байхгүй гэдэг үнэхээр үнэн. Тийм болохоор хүнд хэцүү амьдралыг туулж яваадаа гутраад суувал юу ч өөрчлөгдөхгүй. Харин өөрийнхөө төлөө, гэр бүлийнхээ төлөө, ирээдүйнхээ төлөө өөрийгөө ялан дийлж, өөртэйгөө тэмцдэг байгаарай. Зорилгоо нүдэнд харагдах газраа бичээд үргэлж түүнийхээ төлөө тууштай хичээвэл хүн бүрт боломж бий. Зорьсон зүйлээ их биш бага биш өдөр бүр тогтмол хийдэг байгаарай. Хамгийн чухал нь зогсож л болохгүй…
Хүндэтгэсэн: Австрали улсын University of Sydney-ын 100 хувийн тэтгэлэгт оюутан Нандинзаяа
Сэтгэгдэл
Анхаар! Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд http://mmnews.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг шууд устгах тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.
Төстэй мэдээ
2025/03/25
2025/01/21
2025/01/03
