НИЙГЭМ

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын салбарын албан хаагчидтай уулзлаа.Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын эрхлэх асуудлын хүрээнд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч дөрвөн агентлаг, төсвийн арван байгууллагад нийт 4893 албан хаагч иргэдэд төрийн үйлчилгээ үзүүлж байна.Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын салбар бол бүх салбарт хамааралтай, нийт хүн амыг хамардаг онцгой салбар юм. Энэ салбарын албан хаагчдыг төрийн нүүр царай гэж тодорхойлж болно. Тиймээс бусдын зовлонг өөрийн биед эргэцүүлэн бодож, ажил үүргээ гүйцэтгэж байхыг Ерөнхий сайд Г.Занданшатар уулзалтын эхэнд тэмдэглэлээ.Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх, халамж болон хүүхэд хамгааллын бодлогыг цогцоор нь шинэчлэх шаардлагатай. Зөвхөн хурал, зөвлөгөөн төдийхнөөр тоо, кэйс ярьж суухгүйгээр бодит ажлыг шуурхай хэрэгжүүлж, амьдралд нийцүүлэх нь чухал гэлээ.Салбарын бодлогын шинэчлэлийн хүрээнд Гэр бүлийн хөгжлийг дэмжих анхдагч хууль, Нийгмийн халамжийн багц хууль, Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих болон Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг Засгийн газрын хуралдаанд хэлэлцүүлж, УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр төлөвлөж байна.

Нийслэлийн удирдах ажилтнуудын шуурхай зөвлөгөөн өнөөдөр болж, өмнөх шуурхай зөвлөгөөний биелэлт, томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдлын талаар хэлэлцэв. Өмнөх шуурхай зөвлөгөөнөөр 13 үүрэг даалгавар өгсөн бөгөөд хэрэгжилт 81.9 хувьтай байгааг НЗДТГ-ын Хяналт-Шинжилгээ, үнэлгээний газрын дарга Б.Мөнхбаяр танилцуулав.Үргэлжлүүлэн томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдлын талаар нийслэлийн Эрүүл мэндийн газрын дарга Н.Наранбаатар танилцууллаа. Тэрбээр “Нийслэлийн хэмжээнд томуу, томуу төст өвчин өндөр эрсдэлтэй түвшинд байна. Тиймээс анхан шатны эрүүл мэндийн байгууллага болон хүүхдийн кабинетыг уртасгасан цагаар буюу ажлын өдөр 20:00 цаг хүртэл, амралтын өдөр 17:00 цаг хүртэл ажиллуулж байна. ЭМЯ-ны харьяа найман эмнэлэгт хүүхдийн ор нэмэлтээр дэлгэсэн. Нийслэлийн Түргэн тусламжийн төвийн нэг өдөрт гарах түргэний машины тоог ачааллаас хамаарч 50 хүртэл хувиар нэмэгдүүлсэн. Мөн тус төвд хүүхдийн дуудлага авах, зөвлөгөө өгөх чиглэлээр 24 цагаар найман шугам ажиллуулж байна. Хүүхдийн хэвтэн эмчлүүлэх тусламж үйлчилгээний үндсэн 877 орыг үе шаттайгаар нэмэгдүүлж, өнөөдрийн байдлаар нийт 1280 ор дэлгэсэн. НЭМГ-аас 190 ор нэмэлтээр дэлгэхэд бэлэн болсон, 490 ор ажиллуулах хүний нөөц, ор, тоног төхөөрөмжийн бэлтгэл хангаж байна. Сонгинохайрхан дүүргийн нэгдсэн эмнэлгийн хуучин байрны их засвар дуусаж, 40 ор дэлгэн хүүхдүүдийг нэмж авч тусламж, үйлчилгээ үзүүлж эхэлсэн. Өрхийн эрүүл мэндийн төвөөс гэрийн эргэлтийг эрчимжүүлж байна. Ялангуяа томуу, томуу төст өвчин тусаад эмнэлгээс гарсан, сургууль дээр үзүүлсэн, эмнэлгийн хүлээн авахаар болон түргэн тусламжийн дуудлагаар үзүүлсэн иргэдэд гэрийн эргэлтээр очиж тусламж үйлчилгээ үзүүлж байна” гэлээ.  

Хан-Уул дүүргийн 10 дугаар хорооны өрхийн эрүүл мэндийн төвийн барилга угсралтын ажил дуусаж, улсын комисс хүлээн авлаа. Эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг иргэдэд түргэн шуурхай үзүүлэх, өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч, ажилтнуудын ажиллах орчин нөхцөлийг сайжруулах зорилгоор барьсан тус өрхийн эрүүл мэндийн төвийн барилга нь тэнхлэгээрээ 21м х 14.0м хэмжээтэй, зоорьгүй, хоёр давхар юм.I давхарт яаралтай түргэн тусламж, эхо, сэргээн засах, физик эмчилгээ, угаалгын өрөө, лаборатори, ариун цэврийн өрөө, узель, цахилгааны өрөө, II давхарт үзлэгийн өрөө, тарианы өрөө, дархлаажуулалтын өрөө, архивын өрөө болон бусад өрөө тасалгааг төлөвлөн хийж, гадна тохижилтод явган хүний зам талбай, авто зам болон авто зогсоол зэргийг хийж гүйцэтгэжээ. Дүүргийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар “Элбэг гүн” ХХК тус ажлыг гүйцэтгэж, нийслэлийн Хөрөнгө оруулалтын газар захиалагчийн техникийн хяналтыг хэрэгжүүлэн ажиллалаа.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар (2025.11.29) Сонгинохайрхан дүүргийн нэгдсэн эмнэлэгт ажиллаж, томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдалтай танилцлаа.Тус эмнэлэгт өнөөдрийн байдлаар 281 хүүхэд хэвтэн эмчлүүлж байна. Энэ сарын 22-24-ний өдрүүдэд хоногт 422-438 хүүхэд яаралтай тусламж авахаар ирсэн бол сүүлийн гурав хоногт яаралтай тусламжийн тасагт ирсэн хүүхдийн тоо аажмаар буурч өнгөрсөн шөнө 198 хүүхэд ирж, 58 нь хэвтжээ. Өрхийн эмнэлгүүдийг уртасгасан цагаар ажиллуулах зохицуулалт хийсэн нь дүүргийн эмнэлгийн ачаалал буурахад нөлөөлсөн гэж тус эмнэлгийн удирдлагууд үзэж байна.Сонгинохайрхан дүүргийн эмнэлэгт хэвтэж буй 281 хүүхдийн 81 хувь нь томуугийн эсрэг вакцин хийлгээгүй хүүхдүүд байна. Тус дүүрэг 344 мянга орчим хүн амтай. Үүний 130 мянга нь хүүхэд. Энэ жил томуугийн эсрэг 27430 вакциныг зорилтод бүлэгт хийжээ. Гэхдээ цаашид вакцины хүртээмжийг нэмэгдүүлэх шаардлагатай гэж эмнэлгийн удирдлагууд онцлов.Тус дүүрэг хүн ам ихтэй, хүүхдийн өвчлөл өндөр учраас орны тоогоо 100-аар нэмж, 240 ортой болжээ. Нэмэгдүүлсэн 100 орны тухайд нийслэлийн төсвийн 2.1 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар эмнэлгийн хуучин барилгад иж бүрэн засвар хийж, өнгөрсөн мягмар гарагт ашиглалтад оруулсан байна. Үр дүнд нь орны хүлээгдэлгүй болжээ. Мөн нэгдүгээр хороололд байрлах хуучнаар Хатанбаатарын гэх эмнэлгийн барилгыг засварлаж байна. Тус эмнэлэг ашиглалтад орсноор дахин 100 ортой хүүхдийн тасагтай болох юм. Ингэснээр дүүргийн эмнэлгийн хэмжээнд хүүхдийн ор 300 гаруй болох юм байна.Томуу, томуу төст өвчний тархалт улсын хэмжээнд дэгдэлтийн түвшинд байна. Нийт 2304 хүүхэд хэвтэн эмчлүүлж байгаа бөгөөд 88 хувь нь амьсгалын замын цочмог хүнд халдварын шалтгаантай байна. Сонгинохайрхан дүүргийн хэмжээнд амьсгалын замын өвчлөл өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 67 хувиар нэмэгджээ.

Нийслэлчүүд арванхоёрдугаар сарын 1-нээс хагас коксон шахмал түлшний хэрэглээнд бүрэн шилжинэ. Хагас коксон түлш бол нүүрсийг 500-700 хэмийн өндөр температурт нэрж гаргаж авдаг, цэвэршүүлсэн түлш бөгөөд хатуу түлшний хувьд хамгийн цэвэр түлшинд тооцогддог. Энэ онд нийслэлийн иргэдийн хэрэглээнд зориулан БНХАУ-ын “Шаньси нүүрс-химийн групп”-ийн Шэньмү эрчим хүчний хөгжил ХХК-ийн Вужоу салбар” компаниас 306 мянган тонн хагас коксон шахмал түлшийг худалдан авахаар гэрээлсэн. Одоогоор 90 гаруй мянган тонн хагас коксон шахмал түлшийг нийлүүлжээ. Үүнээс “Тавантолгой түлш” компани 76 мянган тонныг савлан, нийслэлчүүдийн хэрэглээнд нийлүүлсэн бол өнөөдрийн байдлаар 35 мянга орчим тонн хагас коксон шахмал түлшийг нөөцлөөд байна. Бид хагас коксон шахмал түлшний тээвэрлэлтийн нөхцөл байдлыг БНХАУ-ын Эрээн хотоос сурвалжлан хүргэж байна.Эрээн хотын гаалийн хяналтын талбайд ажиллах үеэр “Тавантолгой түлш” ХХК-ийн ерөнхий технологич, Монгол Улсын зөвлөх инженер Д.Өлзийбат “Эрээн хотод нийт 8000 гаруй тонн хагас коксон шахмал түлшний нөөц бүрдүүлсэн байна. Хоногт 2200-2500 тонн шахмал түлш үйлдвэрээс Эрээнд ирдэг. Харин Улаанбаатар хот руу хоногт 1-2 цуваа буюу 2200-4400 тонн түлшийг тээвэрлэн хүргэж байна. “Улаанбаатар төмөр зам” ХНН-ээс вагон эргэлт, зохион байгуулалтыг хийж байна. Улаанбаатараас Эрээн рүү жонш, хүдэр тээвэрлэсэн вагон буцахдаа сул явдаг байсныг болиулж, шахмал түлшийг тээвэрлэн хүргүүлж байна. Нэг цуваа Улаанбаатарт бууж байхад, замд дараагийн цуваа, үүний араас дахин нэг цуваа ачигдах байдлаар зохион байгуулалт хийж байгаа” гэдгийг хэлэв.“Тавантолгой түлш” ХХК-ийн чанар, захиалагчийн хяналтын хэлтсийн ахлах мэргэжилтэн Д.Эрдэнэболд “Хятад улсын Эрээн өртөөнд хагас коксон шахмал түлшний тээвэрлэлт, нийлүүлэлт, чанарын байдалд гэрээний хүрээнд хяналт тавин ажиллаж байна. Өнөөдрийн байдлаар гаалийн талбайд 8000 тонн, ачилт хийгдсэн 3000 тонн, замд хоёр цуваа гарсан явж байна. Нэг цуваа Замын-Үүдийн гааль дээр, нөгөө цуваа Баян өртөөнд “Тавантолгой түлш” ХХК-ийн түлшний үйлдвэрийн талбай руу ороход бэлэн болоод хүлээгдэж  байна. Өдөр бүр гаалийн талбайд бууж байгаа түлшнээс дээж авч, хариу гарахаар бүх бичиг баримтыг бүрдүүлсний дараа түлш ачсан цуваа Монгол руу хөдөлж байгаа. Түлшинд сав баглаа боодлын хяналтыг тогтмол хийдэг. Эрээн хотын гаалийн талбайд ирсэн түлшнээс шуудай цоорох зэрэг доголдол гарвал шуудайг шинээр сольж, түлшний хэмжээг нөхүүлж ажиллах зэргээр хяналт тавьдаг. Түлшний бүрэн бүтэн байдлыг хангаж, хилээр нэвтрүүлдэг” гэлээ.БНХАУ-ын “Shaanxi Coal Chemical Group”-ийн “Вужоу салбар” компанийн үйл ажиллагаа хариуцсан менежер Ян Жиан Лун “Шэньмү хотын үйлдвэрээс өдөр бүр 1-2 цуваа хагас коксон шахмал түлшийг Эрээн хотын гаалийн хяналтын талбайд хүргэж байна. Манай үйлдвэр одоогоор нийт 12 үйлдвэрлэлийн шугамтай ажиллаж байгаа бөгөөд Монголд хүйтний эрч нэмэгдэж, тээвэрлэлтийн тоо хэмжээ өсөхөд шугамын тоо, нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх бүрэн боломжтой. Үйлдвэрлэлийн шугам тус бүрт мэргэжлийн технологичид ажиллаж, түлшний горим, стандартыг хатуу мөрддөг. Бид гэрээний дагуу үлдэгдэл түлшийг 3 сарын хугацаанд буюу 2026 оны 3 дугаар сард нийлүүлж дуусгана. Энэхүү төслөөр анх удаа Монголын өргөн царигийн төмөр замаар нийлүүлэлт хийгдсэн учраас бичиг баримт бүрдүүлэлт, гаалийн тал дээр тодорхой хэмжээний хүндрэл үүсэж, эхэндээ цаг хугацаа алдах зүйл байсан ч одоо бүх ажил жигдэрсэн. Тээвэрлэлт хэвийн горимоор саадгүй явж байна” гэсэн юм.Улаанбаатар хот руу хоногт 1-2 цуваа буюу 2200-4400 тонн хагас коксон түлш тээвэрлэн хүргэгдэж байнаХагас коксон шахмал түлшийг бүрэн хэрэглээнд нэвтрүүлснээр агаар бохирдуулагч бодисууд болох хүхэрлэг хий, азотын исэл, тоосонцрын хэмжээг хоёр дахин бууруулна гэдгийг мэргэжилтнүүд хэлдэг. Өөрөөр хэлбэл, хагас коксон шахмал түлшийг сайжруулсан түлштэй харьцуулахад агаарын бохирдлыг 40-50 хувиар бууруулах боломжтой. Тэгвэл хагас коксон шахмал түлшний техникийн шаардлагыг олон улсын стандартын дагуу хатуу тогтоожээ. Энэ хүрээндээ Монгол Улс, БНХАУ-ын дундын лаборатори буюу хөндлөнгийн итгэмжлэгдсэн лаборатори CCIC түлшний чанарын хяналтыг тогтмол хийдэг байна. Лабораторийн шинжилгээгээр хагас коксон шахмал түлшний чийглэгийн хэмжээ 6 хувиас бага, үнсний хэмжээ 20 хувиас бага, дэгдэмхий бодисын гарц 12 хувиас бага, илчлэгийн доод хэмжээ 5500-аас дээш, хүхрийн хэмжээ 0.5 хувиас бага байгааг нотолно. Энэхүү хөдлөнгийн лабораторийн шинжилгээний үр дүнг үндэслэж гаалийн бүрдүүлэлт хийж, улмаар түлш Эрээний гаалийн хяналтаар нэвтэрдэг байна. Монголын талд очоод мөн Монголын гаалийн лабораториос дээж авч, хяналт тавьдаг буюу хэд хэдэн үе шаттай хяналтаар хагас коксон түлшийг иргэд хүлээн авч, хэрэглэдэг аж.Өнөөдрийг хүртэл 90 мянга гаруй тонн хагас коксон шахмал түлшийг өргөн царигаар БНХАУ-аас тээвэрлэн хүлээж авч байгаа онцлогтой. Энэ талаар Замын-Үүд өртөөний ачаа тээвэр хариуцсан орлогч дарга Б.Өлзийбат “Замын-Үүд өртөөнөөс хувийн хэвшлийн дөрвөн байгууллага вагон тээвэрлэлтэд оролцож байна. Манай байгууллагын зүгээс Эрээн өртөөнөөс ачааг бичиг баримтын дагуу хүлээн авч, хурдан шуурхай нэвтрүүлэхэд анхаарч ажилладаг. Улмаар ачааг төмөр замын ачаа боловсруулалтад оруулж, тээвэр жуучийн байгууллага гаалийн бүрдүүлэлт хийсний дараа орон нутгийн бичиг баримтаар Баян өртөө рүү тээвэрлэдэг. Цаг хугацааны хувьд Замын-Үүд өртөөгөөр орж ирсэн ачаанд гаалийн бүрдүүлэлт хийсний дараа 4-5 цаг дотор нэвтрүүлж, Замын-Үүдээс Баян өртөө хүртэл 24 цаг, Баян өртөөнд буулгалтын үйл ажиллагаанд 24-48 цаг зарцуулж, Баян өртөөнөөс Чойр өртөө рүү нэг хоногт тээвэрлэж, ачилтыг 2-3 хоногт хийж, нэг заставын бүтэн эргэлт ойролцоогоор 5-7 хоногт хийгдэж байгаа”-г онцлов.Өнөөдөр Эрээн хотын гаалийн талбайд 8000 тонн хагас коксон түлшний нөөц бүрдсэн бол “Тавантолгой түлш” компанийн үйлдвэрт 35 мянган тонн нөөц бүрдэж, Улаанбаатар хот руу хоногт 1-2 цуваа буюу 2200-4400 тонн түлш тээвэрлэн хүргэгдэж байна. Түлшний тээвэрлэлт болон чанарт хөндлөнгийн лаборатори, хоёр улсын хариуцсан хүмүүс хяналтыг үе шат болгонд тавьж ажиллаж байна. Хятад улсын талаас 2026 оны 3 сард нийт 306 мянган тонн хагас коксон шахмал түлшийг саадгүй тээвэрлэж дуусгахаа мэдэгдлээ.

Монгол Улсын эрчим хүчний салбарт төр, хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжиж буй анхны стратегийн бүтээн байгуулалт болох Дулааны тавдугаар цахилгаан станц төсөл нь 300 мегаватт цахилгаан, 340 гигакалор дулаан үйлдвэрлэх хүчин чадалтай байх юм. Баянгол дүүргийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, “ДЦС 2”-ын үнсэн сангийн 26 га талбайд байгуулах тус станцад дэвшилтэт технологи бүхий орчин үеийн хосолмол үйлдвэрлэлийг нэвтрүүлэхээр ТЭЗҮ-д тусгасан. Төслийн хэрэгжилтэд шаардлагатай хууль эрх зүйн болон техникийн үндэслэл бүрэн хангагдаж, талбайн судалгаа, дэд бүтцийн холболтын нөхцөлийг иж бүрнээр бүрдүүлсэн. Энэ хүрээнд төслийн нөлөөлөлд өртсөн нийт 26 нэгж талбар байгаагаас өнөөдрийн байдлаар 19 нэгж талбарыг чөлөөлөөд байна. ДЦС-5-ын цахилгаан үйлдвэрлэлийн 90 хувь нь төвийн сүлжээнд нийлүүлэгдэх бөгөөд ингэснээр эрчим хүчний системд дутагдаж байгаа чадлыг нөхнө.Түүнчлэн нийслэлийн баруун бүс буюу 40 мянган айл бүхий Таван шар, 21 дүгээр хороолол, “Хилчин” хотхон, Баянхошуу, 3-4 дүгээр хороолол, нэгдүгээр хорооллыг дулаанаар, 100 мянга орчим өрх, аж ахуйн нэгжийг найдвартай цахилгаанаар хангах нөхцөл бүрдэх юм. Дулааны тавдугаар цахилгаан станцыг 2028 онд ашиглалтад оруулахаар төлөвлөн ажиллаж байна.

Төрийн албаны тухай хуульд заасны дагуу Төрийн улс төрийн албан хаагчаас бусад төрийн албан хаагч өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгох үндэслэлээр чөлөөлөгдсөн бол үндсэн цалингийн дунджаас ажилласан хугацааг нь үндэслэн тооцож 36 сарын цалинтай нь тэнцэх нэг удаагийн буцалтгүй тусламж олгож ирсэн.Гэвч төрийн албанаас чөлөөлөгдсөн ч нэг удаагийн буцалтгүй тусламжаа авч чадалгүй нас барах тохиолдол цөөнгүй байгаа юм.Тиймээс 36 САРЫН ЦАЛИНГИЙН ДУНДАЖТАЙ ТЭНЦЭХ БУЦАЛТГҮЙ ТУСЛАМЖ -ийг нь түүний ар гэрт олгож байх хүнлэг шийдвэрийг Засгийн газрын тогтоолоор гаргалаа.МОНГОЛ ТӨР ЗҮТГЭСЭН ХҮНЭЭ МАРТАХГҮЙ.

Тохиолдлын удирдлагын баг дүүргийн эрүүл мэндийн төв, нэгдсэн эмнэлгийн дарга,удирдлагуудтай цахимаар хуралдаж эмнэлэг, нэгж бүр дээрх эм эмнэлгийн хэрэгслийн нөөцийн хангамж, хүний нөөцийн хүрэлцээ, амбулаторийн тусламжийн ачаалал болон хэвтэн эмчлүүлэх орны нөхцөл байдал, ЭМД-ын санхүүжилтийн нөхцөл байдлын мэдээллийг солилцон хэрхэн арга хэмжээ авахаа хэлэлцлээ. (2025.11.23)Одоогийн байдлаар хүн амын төвлөрөлөөс хамаарсан хэвтэн эмчлүүлэх орны ачаалал хэтэрсэн СХДНЭ болон БЗДНЭ-т зохицуулалт хийж БЗД-н зарим хороодыг ХӨСҮТ-д шилжүүлэн эмчлүүлэх болон ЭМЯ-ны харьяа төрөлжсөн эмнэлгүүдэд хуваарилан зохицуулалт хийх шийдвэрийг гаргаж байна.Хүний нөөцийн судалгаа мэдээлэлд үндэслэн хүний нөөцийн зохистой хуваарилалтыг Өрхийн эрүүл мэндийн төв болон харьяа эмнэлгүүд, үндсэн мэргэжлийн  резидент эмч нараас бүрдүүлэх үе шаттай арга хэмжээ авахаар ажиллана.Мөн дараах арга хэмжээг яаралтай авах талаар хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. Үүнд:Өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийн гэрийн эргэлтийг сайжруулах, уртасгасан цагаар ажиллуулах;Засгийн газрын 147-р тогтоолын хэрэгжилтийг биелүүлж эцэг эх асран хамгаалагчдад 5 хоногийн цалинтай чөлөөг олгох ажлыг иргэд олон нийтэд ойлгуулан дэмжих,Хөнгөн хэлбэрийн томуу томуу төст өвчнөөр өвдсөн хүүхдэд хийгдэх өдрийн эмчилгээг эрчимжүүлэх, ЭМД-ын санхүүжилттэй холбоотой асуудлуудыг шийдвэрлэх;Ерөнхий сайдын үүрэг болгосны дагуу Эрүүл мэндийн яам болон НЭМГ-ын  удирдлагууд маргааш ХУД, БГД, Налайх дүүрэгт ажиллахаар боллоо.

Нийслэлийн хэмжээнд томуу, томуу төст өвчний тархалт өнгөрсөн долоо хоног буюу арваннэгдүгээр сарын 17-ноос эрс нэмэгдээд байна. Үүнтэй холбогдуулан ХӨСҮТ вирус судлалын шинжилгээ хийсэн бөгөөд шинжилгээгээр орчилд томуугийн А хүрээний вирус илэрчээ.Энэ талаар нийслэлийн Эрүүл мэндийн газрын дарга Б.Батцоож “Нийслэлийн эрүүл мэндийн газраас харьяа эрүүл мэндийн байгууллагуудад өнөөдрийн байдлаар 1200 гаруй орыг нэмэлтээр дэлгээд байна. Цаашид томуу, томуу төст өвчний дэгдэлтийн оргил ачааллын үед орны тоог 1500-аас дээш нэмэхээр төлөвлөн ажиллаж байгаа. Харьяа эрүүл мэндийн байгууллагуудын хүлээн авах яаралтай тусламжийн тасагт өнгөрсөн шөнийн байдлаар 2420 хүн үйлчлүүлсэн нь өмнөх өдрөөс 200 тохиолдлоор өссөн үзүүлэлттэй байна. Мөн нийслэлийн Түргэн тусламжийн төв буюу 103-т өнгөрсөн шөнө 2787 дуудлага ирж, гэрийн үзлэгийг хийсэн. Энэ нь өмнөх өдрөөс 23 хувийн өсөлттэй байна. Энгийн үед ирсэн дуудлагын 30 хувийг хүүхэд, 70 хувийг насанд хүрэгч эзэлдэг бол өнөөдрийн байдлаар энэ харьцаа 50:50 болж өөрчлөгдсөн. Иймээс өрхийн эрүүл мэндийн төвүүдийг уртасгасан цагаар ажиллуулахаар шийдвэрлэлээ. Түүнчлэн дүүргүүдийг бүсчилж, бүс тус бүрд ӨЭМТ болон хүүхдийн кабинетыг уртасгасан цагаар ажиллуулахаар бэлтгэл хангаж байна” гэв.Уртасгасан цагийн хуваарь:Ажлын өдөр: 08:30-20:00 цагАмралтын өдөр: 11:00–18:00 цагБүх нийтийн амралтын өдөр: 11:00–17:00 цаг хүртэл ажиллана.Мөн Засгийн газраас хүүхэд нь томуу, томуу төст өвчнөөр өвдсөн тохиолдолд эцэг, эхэд тав хүртэл хоногийн цалинтай чөлөө олгох шийдвэр гаргасан. Иймд хүүхэд халуурах, ханиад хүрэх зэрэг шинж тэмдэг илэрвэл харьяа ӨЭМТ-д үзүүлж, эмчийн хуудсыг үндэслэн цалинтай чөлөө авах боломжтой юм.

Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрт 58 зүйлийн хөхтөн амьтан тархсан байдаг. Нийслэлийн зуслангийн бүсэд эмх замбараагүй, стандартгүй хашаа ихээр барьснаас үүдэн амьтад хүнээс, зэрлэгшсэн нохдоос үргэх, идэш тэжээл хайх үедээ хашаанд сүлбүүлэх, хавчуулагдаж хорогдох тохиолдол гардаг. Тодруулбал, 2018-2025 онд хашаанд сүлбэгдэж болон хавчуулагдаж 44 зэрлэг амьтан хорогджээ. Тиймээс НБОГ-аас Улаанбаатар хотын зуслангийн бүс болон улсын тусгай хамгаалалтай газар нутгийн хашаанд тавигдах стандартыг батлуулж, энэ оны 10-р сарын 1-нээс хэрэгжүүлж байна. НБОГ-ын Ногоон бүсийн ашиглалт, хамгаалалтын хэлтсийн дарга Ц.Цолмонбаатар “2018-2025 онд хашаанд сүлбэгдэж болон хавчуулагдаж 44 зэрлэг амьтан хорогдсон. Эдгээрээс 15 нь Монгол Улсын ховор амьтны жагсаалтад орсон хариун буга байна. Энэ нь экологи эдийн засгийн үнэлгээгээр 100 гаруй сая төгрөгийн хохирол байгальд учруулсан гэсэн үг юм. Тиймээс нийслэлийн Байгаль орчны газар 2020 оноос эхлэн Улаанбаатар хотын зуслангийн бүс болон улсын тусгай хамгаалалтай газар нутгийн хашаанд тавигдах стандартыг боловсруулж, батлуулсан. Улмаар уг стандарт 2025 оны 10 дугаар сарын 1-нээс хэрэгжиж эхлээд байна. Стандартад хашаа 1.2 метрээс өндөргүй байх, газрын гадаргаас 45 см-ийн зайтай буюу жижиг биетэй амьтан шургаж гарах боломжтой байх ёстой гэж заасан. Мөн хашааны төмөр хоорондын зай долоон см байхаар тусгасан. Тиймээс иргэн, ААН-ийн хашааг стандартад нийцүүлэхээр мэдэгдэл хүргүүлж байна. Зуслангийн бүсэд оршин суудаг, үйл ажиллагаа явуулдаг иргэн, ААН-үүд зэрлэг амьтанд ээлтэй хашааны стандартыг өмчийн хэлбэр үл харгалзан заавал мөрдөхийг уриалж байна” гэв. НБОГ-ын амьтан, ургамлын асуудал хариуцсан ахлах мэргэжилтэн Б.Баньд “Нийслэлийн хэмжээнд 2018-2025 онд 700 орчим дуудлагаар 800 орчим амьтныг авран хамгаалж буцааж байгальд нь тавьсан. Эдгээрийн 200 орчим нь гэмтэж, бэртэж, тусламж авсан. Амьтдыг нийслэлийн ногоон бүсэд оруулахгүй байхын тулд жил бүрийн хавар болон намрын улиралд  тухайн амьтны байршил нутагт нь буюу нийслэл орчмын найман байршилд 18 цэгт биотехникийн арга хэмжээ авдаг. Тус ажил үр дүнгээ өгдөг” гэв.

Эзэн Богд Чингис хааны мэндэлсэн өдөр, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан Ерөнхийлөгчийн ивээл дор зохион байгуулдаг “Мөнх тэнгэрийн бичиг-2025” монгол уран бичлэгийн олон улсын үзэсгэлэнгийн нээлт Монголын Хүүхдийн ордонд боллоо.12 дугаар сарын 05-ны өдөр хүртэл олны хүртээл болох энэ үзэсгэлэн монгол хүний оюуны дархлаа, монгол үндэсний соёлын өв уламжлалыг хойч үе болон олон улсад таниулан сурталчлах, түгээн дэлгэрүүлэх зэрэг зорилготой юм.Энэ удаа нийслэл, орон нутаг, ОХУ-ын Буриад, Халимаг, БНХАУ-ын ӨМӨЗО, Хөх Нуурын Дээд монгол болон Францын мэргэжлийн уран бүтээлчдийн 260 гаруй бүтээлийг толилуулж байна.Мөн Монголын филателийн холбооны хүндэт гишүүн Д.Дашжавын “Чингис хаан ба түүний залгамжлагчид” сэдэвт шуудангийн маркуудыг дэлгэжээ.Үндэсний бичиг үсгээ сурч байгаа сурагчид, багш нар болон монгол уран бичлэгийг гарамгай эзэмшсэн уран бүтээлчдийг хөхиүлэн дэмжиж, урамшуулан, шилдэг бүтээлүүдийг нийтэд сурталчлан таниулдаг.Энэ уламжлалын дагуу монгол уран бичлэгийн шилдгүүдийг тодруулж, эхний гурван байр болон тусгай байрын эздэд шагналыг нь гардууллаа.ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН СУРГУУЛИЙН 8-10 ДУГААР АНГИ:Тэргүүн байр: Хөвсгөл аймгийн “Эрдмийн далай” цогцолбор сургуулийн 9 дүгээр ангийн сурагч О.Мандахнаран. “Дөрвөн улирал”,Дэд байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 2 дугаар сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Г.Цэнд-Аюуш. “Ногоон Дар эхийн тууж”,Гутгаар байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 17 дугаар сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Д.Азжаргал. Эх орон“,Тусгай байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 84 дугаар сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Г.Гоомарал. “Монгол Улсын Төрийн дуулал”,Тусгай байр: “Гурван тамир” сургуулийн 10 дугаар ангийн сурагч Ө.Совьдхүү. “Үүлэн зардас”,ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН СУРГУУЛИЙН 11-12 ДУГААР АНГИ:Тэргүүн байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 23 дугаар сургуулийн 12 дугаар ангийн сурагч А.Хүслэн. “Монголын нууц товчоо”,Дэд байр: Хөвсгөл аймгийн “Титэм” сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч О.Хишигсүрэн. “Монгол хэл” шүлэг,Гутгаар байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 115 дугаар сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч Б.Алимансаран. “Тусгаар тогтнол”,Тусгай байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 16 дугаар сургуулийн 11 дүгээр ангийн сурагч М.Энхжаргал. “Хөхчү бөө Чингис хаанд өргөсөн андгай”,Тусгай байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 67 дугаар сургуулийн 12 дугаар ангийн сурагч Д.Мишээл. “Халуун элгэн нутаг”,ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН ОЮУТНУУДЫН АНГИЛАЛД:Тэргүүн байр: МУИС-ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшийн хөтөлбөрийн 2 дугаар түвшний оюутан Т.Цэрэнням. “Итгэл” судар,Дэд байр: МУИС-ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшийн хөтөлбөрийн 3 дугаар түвшний оюутан Ч.Өнөрзаяа. “Намрын гань”,Гутгаар байр: МУИС-ийн Монгол хэл шинжлэлийн хөтөлбөрийн 1 дүгээр түвшний оюутан Б.Баяр-Эрдэнэ. “Хөх монгол хэмээгдэхүй”,Тусгай байр: МУИС-ийн Монгол хэл, уран зохиолын багшийн хөтөлбөрийн 3 дугаар түвшний оюутан Б.Ичиннорвоо. “Сөнидийн Гилгүгэдэй”,Тусгай байр: МУБИС-ийн Дүрслэх урлагийн багшийн хөтөлбөрийн 1 дүгээр түвшний оюутан н.Санжаадамба. “Гурван цагийн хэлхээ”,ИХ, ДЭЭД СУРГУУЛИЙН БАГШ НАРЫН АНГИЛАЛД:Тэргүүн байр: “Монте Роза” сургуулийн Монгол хэл, уран зохиолын багш О.Ганжигүүр. “Оюунтүлхүүр”,Дэд байр: Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн багш Д.Дуламсүрэн. “Чингис хааны билиг”,Гутгаар байр: Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын 2 дугаар сургуулийн Монгол хэл, уран зохиолын багш М.Ганбагана. “Алтан товч”,Тусгай байр: МУБИС-ийн лицей сургуулийн Монгол хэл, уран зохиолын багш н.Ариунжаргал. “Чингис хааны билиг сургаал”,Тусгай байр: Нийслэлийн ерөнхий боловсролын 23 дугаар сургуулийн Монгол хэл, уран зохиолын багш Г.Мөнх-Ундрал. “Чингис хааны билиг сургаал”,МЭРГЭЖЛИЙН УРАН БҮТЭЭЛЧДИЙН АНГИЛАЛД:Тэргүүн байр: Монголын каллиграфийн урлагийн нэгдсэн холбооны гишүүн Ц.Тамир. “Түвшин шударга, туйлын цэнгэл”,Дэд байр: “Оюун түлхүүр” урлагийн боловсролын төвийн тэргүүн Б.Алтантуяа. “Уламжлал”,Гутгаар байр: Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн багш, “Бичиг соёл” төвийн уран бүтээлч Э.Анхбаяр. “”Чингис хааны билиг сургаал”Тусгай байр: ОХУ-ын Бүгд Найрамдах Буриад Улсын иргэн, дизайнер, зураач Янжима Батуева. “Нигүүлсэхүй сэтгэл”Тусгай байр: БНХАУ-ын Өвөр Монголын Өөртөө засах орны Монгол уран бичлэгийн нийгэмлэгийн гишүүн О.Боловсон. “Чулуун судар” бүтээл шилдгээр тодорлоо.Шагналыг Ерөнхийлөгчийн Соёл, шашны бодлогын зөвлөх Б.Сэргэлэн, Боловсрол, шинжлэх ухаан, технологийн бодлогын зөвлөх Ч.Лодойравсал, Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөлийн дарга Г.Мөнхцэцэг, Боловсролын ерөнхий газрын дарга Т.Ням-Очир, Монголын Хүүхдийн урлан бүтээх төвийн захирал Д.Уранбилэг нар гардууллаа.“Мөнх тэнгэрийн бичиг-2025” олон улсын үзэсгэлэнг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар,  Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яам, Боловсролын яам, Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний бодлогын үндэсний зөвлөл, Боловсролын ерөнхий газар, МОНЦАМЭ агентлаг, МУИС, ШУА-ийн Хэл зохиолын хүрээлэн, Монголын хүүхдийн урлан бүтээх төв, Олон улсын монгол уран бичлэгийн холбоо, Монголын урчуудын эвлэл, “Бичиг соёл” төв хамтран зохион байгуулж байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Г.Занданшатар томуу, томуу төст өвчний тохиолдол нэмэгдэж байгаатай холбогдуулан Эх, нярай, эмэгтэйчүүдийн үндэсний төв болон БЗД-ийн нэгдсэн эмнэлэгт ажиллалаа.Эх, нярай, эмэгтэйчүүдийн үндэсний төвийн Хүүхдийн эмнэлгийн хүлээн авах, яаралтай тусламжийн тасагт сүүлийн 24 цагт 538 хүүхэд иржээ. Үүний 80 хувь нь тав хүртэлх насны хүүхэд байна. Яаралтайгаар ирж буй дийлэнх хүүхдэд өндөр халуурсан, гүйлгэсэн, суулгасан, бөөлжсөн зэрэг шинж тэмдэг илэрчээ. Эмнэлгийн ачаалал энгийн үеэс хоёр дахин нэмэгдсэн байна.Томуугийн дэгдэлтийн үе тул нэг ээлжид 14 эмчийг хүлээн авах, яаралтай тусламжийн тасагт ажиллуулж байна. Гэсэн хэдий ч хүлээгдэл их байгааг иргэд хэлж байна. Эмнэлэг дамжин дугаарлаж явснаас үүдэж хүүхэд шокын байдалд орох, татах зэрэг тохиолдол их байгаа учраас ирсэн хүүхдүүдийг аль болох буцаахгүйгээр коридорт ор дэлгэж авч буйг тус төвийн эмч нар учирлалаа. Өнөөдрийн байдлаар тус эмнэлэг коридортоо 20 ор дэлгэжээ.6 хүртэлх сартай нярай хүндрэх нь элбэг байна. Гүйлгэж, бөөлжсөн, амьсгалын дутагдалд орж хүндэрсэн тав хүртэлх насны 14 хүүхэд эрчимт эмчилгээний тасагт эмчлүүлж байна. Тэдний 11 нь ой хүрээгүй нярай хүүхэд байна.БЗД-ийн нэгдсэн эмнэлгийн ачаалал ч мөн адил 2 дахин нэмэгджээ. БЗД 430 гаруй мянган хүн амтай. Нийт хэвтэн эмчлүүлэгчдийн 85 хувь нь хүүхэд байдаг. Өнөөдрийн байдлаар 252 хүүхэд хэвтэн эмчлүүлж байна. Тус эмнэлгийн яаралтай тусламжийн тасагт өнгөрсөн шөнө 417 хүүхэд иржээ. Хоногт 242 хүүхэд ирдэг байсан бол ачаалал сүүлийн 24 цагт хоёр дахин нэмэгдсэн учир эмч, ажилчдын тоог 2-4 дахин нэмэгдүүлжээ.Ерөнхий сайд Г.Занданшатар 48 цагийн дотор ачаалал багатай эмнэлгүүдээс эмч нарыг дайчлах, АШУҮИС-тай хамтарч, резидент эмч нарыг ажиллуулахыг үүрэг болголоо. Мөн амбулаторийн цагийг сунгаж ажиллуулах, амбулатори дотор тусгай түр өрөө нээж, зөвхөн хүүхдүүдэд үйлчлэх зэргээр ээлжийн зохицуулалтыг шуурхай хийх зэргээр оргил ачааллын үе буюу 12 дугаар сараас өмнө нөхцөл байдалдаа тохируулж уян хатан зохицуулалт хийхийг санууллаа. Түүнчлэн ханиад, томуугийн гол шинжилгээ, тариа, эмчилгээний зардлыг ЭМД-д бүрэн хамруулах асуудлыг судлан танилцуулахыг холбогдох албаныханд даалгав.Энэ жил томуугийн А хүрээний H3N2 вирус, амьсгалын замын синцитиаль вирус дэгдэж байгаа юм байна. Томуу, томуу төст өвчлөл өнгөрсөн 7 хоногоос 4 хувиар нэмэгдсэн төдийгүй нийт амбулаторийн үзлэгийн 10 хувийг эзэлж байна. Томуу, томуу төст өвчин Улаанбаатар хотод алаг цоог дэгдэлттэй, эмнэлгүүдэд ачаалал нэмэгдсэн. Харин улсын хэмжээнд томуугийн идэвхжил нэмэгдэж буйг ХӨСҮТ-өөс мэдээллээ.Хүүхэд унтаарах, зовуурьтай тухгүй байх, уйлагнах, ойр ойрхон гүйлгэж, бөөлжих, 3-4 цагийн зайтай өндөр халуурвал яаралтай эмнэлэгт хандахыг зөвлөлөө. Дур мэдэж эм өгөхгүй байх, интернетээс зөвлөгөө авахгүй байхыг эмч нар онцгойлон анхааруулж байна.

Нийслэлийн хөгжил дэвшилд тодорхой хувь нэмрээ оруулсан, өөрсдийн хүч хөдөлмөрөөр өрхийн аж ахуй эрхлэн, хүнсний хангамжаа нэмэгдүүлж, нийгэмд баялаг бүтээгч хойч үедээ үлгэр жишээ өрх гэр, ахмадыг “Нийслэлийн тэргүүний өрх”,“Нийслэлийн Тэргүүний тариаланч”, “Оны Бүтээлч ахмад”, “Ахмадад ээлтэй байгууллага”-ыг дүүрэг хороо, байгууллагаас шалгаруулж, шагналыг гардууллаа. Шагналыг НЗДТГ-ын Нийгмийн бодлогын газрын дарга Ш.Анхмаа, нийслэлийн Ахмадын хорооны дарга Т.Дашням, нийслэлийн Ахмадын хорооны орлогч дарга О.Найдансод нар гардуулсан юм. “Нийслэлийн тэргүүний өрх”-өөр найман өрх, “Нийслэлийн тэргүүний тариаланч” есөн ахмад настан, “Оны Бүтээлч ахмад”-аар -есөн ахмад настан шалгарсан юм.  

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх “Цагаан алт” хөтөлбөрийн хүрээнд үндэсний үйлдвэрлэгч аж ахуйн нэгжүүдэд ажиллалаа.“Эвсэг” ХХК 2005 онд тансаг зэрэглэлийн нэхмэл болон гадуур хувцас үйлдвэрлэж эхэлсэн бөгөөд өдгөө салбартаа “Говь” ХК-ийн дараа хоёрдугаарт ордог компани болжээ.Жилд 500 тн түүхий ноолуурт анхан шатны боловсруулалт хийхээс гадна 200 тн ноолуур ээрч, 500 мянган ширхэг сүлжих, 150 мянган метр нэхмэл, тус бүр 15 мянган ширхэг ширмэл, оёмол бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байна.800 гаруй ажилтан нь компанийнхаа 65 хувийн хувьцааг эзэмшдэг нь хамтын зорилго, хариуцлага, урт хугацааны үнэнч байдлын илэрхийлэл гэдгийг компанийн удирдлага танилцууллаа.Цаашид хэвийн зээлтэй аж ахуйн нэгжүүдэд эргэлтийн хөрөнгийн зээлийг үргэлжлүүлэн олгож байх, хөрөнгө оруулалтын зээлийн эргэн төлөх хугацааг дөрөв биш, 6-10 жил болговол аж ахуйн нэгжүүдэд улам их дэмжлэг болохыг  хэлж байлаа.Манай улс 2023 онд 440 сая ам.долларын үнэ бүхий ноолуур, ноолууран бүтээгдэхүүн экспортолсон.“Цагаан алт” хөтөлбөрийн хүрээнд энэ онд ноолуурын чиглэлийн үйлдвэрлэл эрхэлдэг 54 аж ахуйн нэгж 245 тэрбум төгрөгийн эргэлтийн болон хөрөнгө оруулалтын зээл авсан байна.Үүний үр дүнд үйлдвэрүүдийн ээрэхийн хүчин чадал 400 тн-оор нэмэгдэж 2,000 гаруй тн болсон. Мөн 2024 оны мөн үетэй харьцуулахад самнасан ноолуурын экспорт 5 дахин нэмэгджээ.“Цагаан алт” хөтөлбөрийн үр дүнд гутал үйлдвэрлэгчид 550 мянган хос гутал нэмж үйлдвэрлэх хүчин чадалтай боллоо.1993 онд байгуулагдсан “Брэнд гутал” ХХК 20 орчим ажилтантай. Жилд 15-20 нэр төрлийн, эрэгтэй, эмэгтэй, хүүхдийн 11-15 мянган хос гутал үйлдвэрлэдэг.Нийгмийн хариуцлагын хүрээнд жилд эмч, сувилагч нарт 100 хос арьсан углааш, зорилтот бүлгийн сургуулийн насны хүүхдүүдэд 140-150 хос, 2-5 настай, тархины саажилттай хүүхдүүдэд хөлийн 100 хос чиг баригч хандивладаг уламжлалтай юм.Томоохон сүлжээ дэлгүүрүүд талбайнхаа тодорхой хэсгийг хөнгөлөлттэй үнээр түрээслүүлдэг байх, хөдөлмөр хамгаалал, тусгай зориулалтын гутлын импортын гаалийн татварыг нэмэх, эх оронч худалдан авалтыг хөхиүлэн дэмжих нь зүйтэй гэж үздэгээ илэрхийллээ.“Цагаан алт” хөтөлбөрийн үр дүнд 1.2 сая ширхэг бог, 488 мянган ширхэг бодын шир бэлтгэх боломж бүрдээд байна. Ингэснээр гутал үйлдвэрлэгчид гэхэд л 550 мянган хос гутал нэмж үйлдвэрлэх хүчин чадалтай болжээ.Хөтөлбөрийн хүрээнд бодлогын болон хөрөнгө, татварын дэмжлэг үзүүлж байгаа нь хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбар хөгжих, малчдын орлого нэмэгдэх зэрэг олон давуу тал авчирсныг аж ахуйн нэгжүүдийн удирдлагууд хэлж байлаа. Энэ жил аж ахуйн нэгжүүдэд эргэлтийн хөрөнгийн зээл хэлбэрээр 400 тэрбум, хөрөнгө оруулалтын зээлд 389 тэрбум төгрөг олгохоор төлөвлөсөн. Мөн Засгийн газраас хариуцан төлөх хүүгийн хөнгөлөлтөд 66 тэрбум төгрөг зарцуулна.Өнөөдрийн байдлаар 100 орчим аж ахуйн нэгж нийт 478 тэрбум гаруй төгрөгийн зээл аваад байна. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Цагаан алт” хөтөлбөрт манлайлан оролцож, малын гаралтай түүхий эдийг үнэд оруулах, үйлдвэрлэлээ өргөтгөх, ажлын байр бий болгох, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, малчдын орлогыг нэмэгдүүлэх, татвараа төлөх зэргээр бодит хувь нэмэр оруулж байгаа аж ахуйн нэгжүүдэд талархал илэрхийллээ.“Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөр 2024-2028 онд хэрэгжинэ.Үүний дүнд ноолуурын бүрэн боловсруулалтын түвшнийг 20 хувиас 40 хувь хүртэл нэмэгдүүлж, үйлдвэрлэлийг 1,5 их наяд төгрөгөөс 2,3 их наяд төгрөг, экспортыг 398 сая ам.доллароос 690 сая ам.доллар хүртэл нэмэгдүүлж, шинээр 3,000 гаруй ажлын байр бий болно.Мөн ноосны боловсруулалтын түвшнийг 25 хувиас 55 хувь хүртэл нэмэгдүүлж, үйлдвэрлэлийг 240 тэрбум төгрөгөөс 670 тэрбум төгрөг, экспортыг 52 сая ам.доллароос 119 сая ам.доллар хүртэл нэмэгдүүлж, 2,200 орчим ажлын байр шинээр гарна.Түүнчлэн арьс, ширний гүн боловсруулалтын түвшнийг 30 хувиас 50 хувь хүртэл нэмэгдүүлж, борлуулалтыг 57.8 тэрбум төгрөгөөс 90.0 тэрбум төгрөг, экспортыг 9.6 сая ам.доллароос 22.4 сая ам.доллар хүртэл нэмэгдүүлж, шинээр 3,000 гаруй ажлын байр бий болох юм.Хөтөлбөрийн дүнд мал аж ахуйн гаралтай түүхий эдийн экспортын хэмжээ хоёр дахин нэмэгдэж, 800 орчим сая ам.долларт хүрнэ.

Нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч А.Амартүвшин Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвд ажиллалаа. Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төв нь айл өрхүүдэд суурилуулсан алсын зайн дамжуулагчтай угаарын хий мэдрэгч төхөөрөмжид 24 цагаар хяналт тавин ажилладаг. Өнөөдрийн байдлаар нийслэлд 115 мянган айлд угаарын хий мэдрэгч төхөөрөмж ажиллаж байна. 10 дугаар сард Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвд 22700 дуудлага иржээ. Тус төвийнхөн угаарын хий ялгарсан тохиолдол бүрд холбогдож, зөвлөгөө өгдөг. Үүнээс 1600 дуудлагад хяналтын ажилтан газар дээр нь очиж ажилласан байна.Нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн салбар, ногоон хөгжил болон агаар, орчны бохирдлын асуудал хариуцсан орлогч А.Амартүвшин “Бид НҮБ-ын Хүүхдийн сан, Дэлхийн банктай хамтран харьцуулсан судалгаа хийж байгаа. Өнгөрсөн үеийн мөн үетэй харьцуулахад 3-4 хэм хүйтэн, хур тунадас 2-3 мм бага байна. Агаарын бохирдол өнгөрсөн оныхтой харьцуулахад 2-15 хувиар бага. Тэр дундаа тоос тоосонцор 10 хувиар бага байна. Хүхрийн хий болон угаарын хийн ялгаралт өнгөрсөн онтой харьцуулахад 20-25 хувиар бага байна. Цас ороод хүйтрээд эхлэхээр агаарын бохирдол ямар байхыг мөн бид судлаад мэдээлэх болно. 45 мянган ухаалаг мэдрэгчийг айлуудад суурилуулж нэгдсэн системд холбоно. Оноос өмнө 172 мянган айлаа холбоно” гэлээ.Түлш хэрэглэгчдэд үйлчлэх төвийн дэлгэцийн оператор Э.Цогболд “11 дүгээр сарын 3-ны өдрийн байдлаар 400 гаруй дуудлага ирсэн. Үүнээс засварын дуудлага 16 иржээ. Бид ханан пийшин, нам даралтын зуухыг хөөлөх үйлчилгээ үзүүлдэг. Иргэд утаа болон угаарыг ялгаж ойлгодоггүй. Хүчилтөрөгч дутмаг орчинд дутуу шаталтаас болж үүсдэг зүйлийг угаар гэж нэрлэдэг. Ямар ч өнгө, үнэргүй. Иргэдэд гэрт нь угаарын хий ялгарсан талаар мэдээлэл өгөөд залгахаар манайд юу ч үнэртэхгүй байна, утаа гаргаагүй, байн байн битгий залгаад бай гэж хэлдэг. Угаар мэдрэгч төхөөрөмж нь нүүрстөрөгчийн дутуу ислийг мэдэрдэг. Агаар сэлгэлт хийгээгүй, битүү орчинд хүн угаартах эрсдэлтэй. Тийм болохоор яндан зуухыг тогтмол хөөлөх, зуухны ам тагийг сайтар хаах, гал түлэхдээ сойлтоо хаахгүй байхыг зөвлөе. Мөн угаарын хий ялгарч, төхөөрөмж дуугарвал төхөөрөмжийг дуугарахаа больтол нь агаар сэлгэхийг зөвлөе” гэлээ.